Nội dung bài viết là phân tích thiên tai ở Việt Nam như: Hiện tượng bão lũ, lũ lụt. Đồng thời đưa ra những giải pháp giúp khắc phục tình trạng thiên tai ở Việt Nam. | T¹p chÝ Khoa häc & C«ng nghÖ - Sè 4(48) Tập 1/N¨m 2008 Tæng quan – Th«ng tin – Trao ®æi Thiªn tai b·o lò ë ViÖt Nam NguyÔn Ngäc Kh¸nh (ViÖn KHXH vïng Trung Bé vµ T©y Nguyªn) 1. §Æt vÊn ®Ò BMo lµ mét d¹ng thiªn tai nguy h¹i thø hai sau h¹n h¸n (M. Van Mole, 1993). Giã m¹nh trong bMo vµ m−a lín lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n g©y nªn c¸c thiªn tai kh¸c lµ lò lôt trªn lôc ®Þa vµ n−íc d©ng trªn biÓn. Theo tµi liÖu cña Liªn hîp quèc, thiÖt h¹i hµng n¨m do bMo lò lµ kho¶ng 6 - 7 tØ USD, cã c¬n bMo lµm mÊt tíi 20 tØ USD, lµm cho 20 v¹n ng−êi chÕt. Kho¶ng 15% d©n sè thÕ giíi hµng n¨m chÞu ¶nh h−ëng trùc tiÕp cña bMo. Vïng ch©u ¸ - Th¸i B×nh D−¬ng lµ mét vïng h×nh thµnh nhiÒu bMo nhÊt thÕ giíi, hµng n¨m xuÊt hiÖn Ýt nhÊt lµ 3 c¬n bMo vµo khu vùc nµy, trong ®ã ViÖt Nam lµ mét trong nh÷ng quèc gia cã møc ®é høng bMo hµng n¨m ë trung b×nh trong khu vùc víi 4,7 c¬n bMo/ n¨m. Trong ®¸nh gi¸ tæng kÕt cña ch−¬ng tr×nh Liªn hîp quèc th× "ViÖt Nam lµ mét trong nh÷ng n−íc chÞu nhiÒu thiªn tai nhÊt thÕ giíi. ViÖt Nam ph¶i chÞu ®ùng c¸c trËn d«ng bMo nhiÖt ®íi, ngËp lôt, n−íc biÓn lÊn s©u vµo néi ®ång, m−a ®¸, h¹n h¸n, sôt lë ®Êt, ch¸y rõng vµ ®«i khi c¶ ®éng ®Êt”. ë cÊp ®é quèc gia, bMo vµ lò lôt lµ hai lo¹i thiªn tai th−êng xuyªn vµ khèc liÖt nhÊt. Tõ n¨m 1991 ®Õn nay, trung b×nh mçi n¨m cã 440 ng−êi thiÖt m¹ng v× thiªn tai. N¨m 1999, n¨m thiªn tai nÆng nÒ nhÊt trong vßng 4 thËp kû võa qua, h¬n 800 ng−êi chÕt vµ con sè thiÖt h¹i lªn tíi h¬n 300 triÖu USD. GÇn ®©y, trËn lôt ë vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long ®M lµm gÇn 500 ng−êi thiÖt m¹ng vµ míi ®©y (2007) bMo chång bMo, lò chång lò ë miÒn Trung ViÖt Nam ®M g©y nªn nh÷ng thiÖt h¹i nÆng nÒ vÒ ng−êi vµ cña. 2. B·o ë ViÖt Nam Nh÷ng c¬n bMo ¶nh h−ëng ®Õn ViÖt Nam th−êng xuÊt ph¸t tõ phÝa T©y Th¸i B×nh D−¬ng hoÆc xuÊt hiÖn ngay trong vïng biÓn §«ng ViÖt Nam. Nh÷ng c¬n bMo xuÊt hiÖn th−êng di chuyÓn theo h−íng T©y, sau ®ã do t¸c ®éng cña lùc Coryolit vµ c¬ chÕ giã mïa, ®−êng ®i cña bMo chuyÓn thµnh h−íng T©y B¾c, ®a sè vu«ng gãc víi h−íng .