Trong bài báo này, chúng tôi trình bày kết quả nghiên cứu một số đặc điểm sinh học, khả năng chuyển hóa PAHs của tập đoàn vi khuNn và chủng vi khuNn BQN31 phân lập từ khu đất, nước nhiễm dầu và thuốc nổ TNT ở mỏ than Quảng Ninh. | T¹p chÝ Khoa häc & C«ng nghÖ - Sè 2(46) Tập 2/N¨m 2008 NGHIÊN CỨU PHÂN LẬP VÀ KHẢ NĂNG PHÂN HỦY MỘT SỐ HYDROCACBON THƠM ĐA NHÂN (PAHs) CỦA CHỦNG VI KHUẨN BQN31 Lê Tiến Mạnh (Trường ĐH Sư phạm-ĐH Thái Nguyên) Nghiêm Ngọc Minh (Viện Công nghệ Sinh học) 1. Mở đầu Hydrocarbon thơm đa nhân (PAH) và các hợp chất hữu cơ khó phân hủy (POP) là các chất độc tồn tại ở môi trường sinh thái [1]. Sự phát triển của công nghiệp, đặc biệt là công nghiệp luyện kim, dầu khí, sản xuất giấy, chất diệt cỏ đã kéo theo sự ô nhiễm PAHs và POP. Hydrocarbon thơm đa nhân được biết đến như là hợp chất gây ô nhiễm nguy hiểm cho môi trường. Ngoài ra chúng còn là hợp chất gây ô nhiễm, gây nên ung thư và là tác nhân đột biến đối với con người, đặc biệt là các PAHs có trọng lượng phân tử cao (4 benzene trở lên). Hợp chất hydrocarbon thơm đa nhân là những chất hoá học hữu cơ có cấu trúc từ 2 - 6 vòng benzene, có khả năng hoà tan trong nước và khả năng này giảm khi số lượng vòng benzene tăng lên. Khả năng hoà tan trong nước thấp nhưng hệ số hấp phụ, khả năng bám dính cũng như khả năng hoà tan trong mỡ động vật cao. PAHs còn có khả năng thNm thấu và tích tụ trong trầm tích đặc biệt là trầm tích biển và cặn, đó cũng là nguyên nhân ảnh hưởng rất nhiều tới khả năng phân hủy sinh học của vi sinh vật đối với hợp chất này [2]. Các hợp chất này thâm nhập gián tiếp vào cơ thể con người thông qua chuỗi thức ăn, đường hô hấp hoặc tiếp xúc trực tiếp với nguồn ô nhiễm gây nên tác hại cho con người như ung thư, đột biến. Trong tự nhiên, các hợp chất PAHs không tồn tại ở trạng thái đơn lẻ mà tồn tại ở dạng hỗn hợp. Nhiều tập đoàn và các chủng vi sinh vật như vi khuNn, xạ khuNn, nấm có khả năng phân hủy mạnh PAH từ nhiều nguồn ô nhiễm đã được phân lập, nghiên cứu như đại diện của các chi Pseudomonas. Mycobacterium, Corylbacterium, Aeromonas, Rhodococus và Bacillus . Cho đến nay cũng đã có nhiều chủng vi khuNn phân hủy PAHs như là nguồn cacbon và năng lượng duy nhất đã được công bố, tuy nhiên tốc độ phân hủy .
