Nội dung bài viết phân tích phóng sự thời kỳ đổi mới (1986-1996) cuộc bùng phát lần thứ hai trong lịch sử văn học Việt Nam hiện đại. | T¹p chÝ Khoa häc & C«ng nghÖ - Sè 3(43)/N¨m 2007 Phãng sù thêi kú ®æi míi (1986-1996) “Cuéc bïng ph¸t lÇn thø hai” trong lÞch sö V¨n häc ViÖt Nam hiÖn ®¹i Ng« Thu Thñy (Tr−êng §H S− ph¹m - §H Th¸i Nguyªn) Nh÷ng n¨m 40 cña thÕ kØ XX, nh¾c ®Õn thÓ lo¹i phãng sù trong v¨n häc ViÖt Nam, nhµ phª b×nh Vò Ngäc Phan viÕt: “Lèi viÕt nµy thËt hoµn toµn míi ë n−íc ta, vµ còng nh− ë c¸c n−íc, nã lµ con ®Çu lßng cña nghÒ viÕt b¸o” [6]. Ra ®êi muén h¬n so víi c¸c thÓ lo¹i kh¸c, song phãng sù cã tèc ®é ph¸t triÓn nhanh chãng vµ m¹nh mÏ trong v¨n häc ViÖt Nam thÕ kØ XX. Do ®Æc tr−ng thÓ lo¹i, phãng sù cã nh÷ng biÕn thiªn g¾n víi mçi giai ®o¹n lÞch sö nhÊt ®Þnh. Trong bµi viÕt nµy, chóng t«i muèn nãi ®Õn phãng sù 10 n¨m ®æi míi (1986-1996) - mét giai ®o¹n næi bËt vµ ®Çy ý nghÜa - “cuéc bïng ph¸t lÇn thø hai”[3] trong lÞch sö v¨n häc ViÖt Nam hiÖn ®¹i. Lµ mét trong nh÷ng thÓ lo¹i chñ chèt cña b¸o chÝ, trªn c¸c tê b¸o lín nh−: Thanh niªn, Phô n÷, Lao ®éng, V¨n nghÖ, TiÒn phong, An ninh thÕ giíi., phãng sù thêi kú ®æi míi th−êng chiÕm vÞ trÝ trang träng trªn trang nhÊt, g©y ®−îc sù chó ý cña b¹n ®äc kh¾p c¶ n−íc. Hµng lo¹t phãng sù ra ®êi vµo thËp niªn 80 - 90 víi nh÷ng vÊn ®Ò bøc xóc cña x héi kh«ng chØ t¹o nªn nh÷ng cuéc tranh luËn s«i næi vµ kh¸ gay g¾t trong ®éc gi¶ mµ cßn thu hót sù quan t©m cña c¸c nhµ nghiªn cøu. Tuy nhiªn, so víi c¸c thÓ lo¹i v¨n häc kh¸c, c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ phãng sù thêi kú ®æi míi cßn rÊt khiªm tèn. §a sè ®ã lµ c¸c bµi viÕt, bµi tæng kÕt c¸c cuéc thi bót kýphãng sù trªn tuÇn b¸o V¨n nghÖ (Nh÷ng trang v¨n nhËp cuéc víi ®êi sèng, Mét m¶ng hiÖn thùc ®êi sèng trªn nh÷ng trang v¨n - H÷u ThØnh, DÊu Ên mét thêi kú - Bïi HiÓn.), c¸c bµi ®¸nh gi¸, nhËn xÐt mang tÝnh chÊt s¬ l−îc vÒ mét t¸c gi¶, t¸c phÈm cô thÓ (Mäi linh hån ®Òu ®−îc ®−a tiÔn - NguyÔn Kh¾c Tr−êng, Nhí m?i c¸i ®ªm h«m Êy. - BÕ KiÕn Quèc (B¸o V¨n nghÖ).) hay còng chØ lµ c¸i nh×n kh¸i qu¸t vÒ diÖn m¹o vµ vai trß xung kÝch cña thÓ lo¹i trong thêi kú nµy (§êi sèng v¨n häc ®−¬ng ®¹i .
