Mô hình gây tổn thương gan chuột bằng paracetamol đã được áp dụng để đánh giá tác dụng bảo vệ gan của cao methanol và cao nước rễ cây Xáo tam phân (Paramignya trimera (Oliv.) Guillaum). Cao nước rễ cây Xáo tam phân ở liều 10 g/kgP đã làm giảm hoạt độ AST, ALT và một phần tổn thương gan ở chuột do paracetamol liều 400 mg/kg thể trọng (kgP). Cao methanol rễ Xáo tam phân ở liều 10 g/kgP có tác dụng bảo vệ gan tương đương với sylimarin ở mức liều 50 mg/kgP. | Tạp chí Khoa học và Công nghệ 54 (1) (2016) 37-45 ĐÁNH GIÁ TÁC DỤNG BẢO VỆ GAN CỦA RỄ CÂY XÁO TAM PHÂN (PARAMIGNYA TRIMERA) TRÊN CHUỘT GÂY TỔN THƯƠNG GAN BẰNG PARACETAMOL Nguyễn Mạnh Cường1, *,Trần Thu Hường1, Phạm Ngọc Khanh1, Vũ Thị Hà1, Nguyễn Thị Cúc2, Đỗ Thị Thảo2 1 Viện Hóa học các hợp chất thiên nhiên, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, 18 Hoàng Quốc Việt, Cầu Giấy, Hà Nội 2 Viện Công nghệ sinh học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, 18 Hoàng Quốc Việt, Cầu Giấy, Hà Nội * Email: nmcuong@ Đến Tòa soạn: 1/01/2015; Chấp nhận đăng: 11/6/2015 TÓM TẮT Mô hình gây tổn thương gan chuột bằng paracetamol đã được áp dụng để đánh giá tác dụng bảo vệ gan của cao methanol và cao nước rễ cây Xáo tam phân (Paramignya trimera (Oliv.) Guillaum). Cao nước rễ cây Xáo tam phân ở liều 10 g/kgP đã làm giảm hoạt độ AST, ALT và một phần tổn thương gan ở chuột do paracetamol liều 400 mg/kg thể trọng (kgP). Cao methanol rễ Xáo tam phân ở liều 10 g/kgP có tác dụng bảo vệ gan tương đương với sylimarin ở mức liều 50 mg/kgP. Từ khóa: bảo vệ gan, paracetamol, Xáo tam phân, Paramignya trimera. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Gan là một cơ quan quan trọng có vai trò chuyển hóa các chất của cơ thể. Chức năng chủ yếu của gan là tham gia vào quá trình giải độc cho cơ thể. Trong các trường hợp bệnh lí hay có sự quá tải về lượng của các chất độc ở gan sẽ khiến các tế bào trong gan bị huỷ hoại dần, dẫn tới các tổn thương trên gan, thậm chí là hình thành các tổn thương không hồi phục như xơ gan và làm mất chức năng giải độc của gan [1]. Bệnh gan là một trong những vấn đề thường gặp trong cộng đồng. Có nhiều loại bệnh gan, trong đó thường gặp là những tổn thương gan gây ra bệnh viêm gan mạn dẫn đến xơ gan và ung thư gan, cuối cùng là gây tử vong với nguyên nhân chủ yếu là do virus và nhiễm độc. Phần lớn các chất gây độc cho gan có liên quan tới sự peroxide hóa lipid màng tế bào gan và các stress oxy hóa [2]. Để gây tổn thương gan trên chuột, người ta dùng nhiều loại hóa chất khác