Bài báo đề cập đến tối ưu hóa các chỉ tiêu cơ tính khi cơ nhiệt luyện nhiệt độ cao hợp kim nhôm AlMgSi. Trên cơ sở đó tác giả đã sử dụng phương pháp hàm nguyện vọng Harrington để xác định tối ưu các chỉ tiêu cơ tính về độ bền, độ dẻo của họp kim AlMgSi khi cơ nhiệt luyện nhiệt độ cao. Kết quả xác định được chế độ tối ưu cơ nhiệt luyện nhiệt độ cao hợp kim AlMgSi là: nhiệt độ hoá già 174 0 C; nhiệt độ biến dạng 413 0 C; độ biến dạng 75 %; thời gian hoá già 6,76 giờ. | Journal of Science and Technology 54 (5A) (2016) 135-141 TỐI ƯU HÓA CÁC CHỈ TIÊU CƠ TÍNH KHI CƠ NHIỆT LUYỆN NHIỆT ĐỘ CAO HỢP KIM NHÔM AlMgSi BẰNG PHƯƠNG PHÁP HÀM NGUYỆN VỌNG HARRINGTON Nguyễn Khắc Thông Vụ Khoa học Công nghệ và Môi trường, Bộ Giáo dục và Đào tạo, 35 Đại Cồ Việt, Hai Bà Trưng, Hà Nội Email: nkthong@ Đến Tòa soạn: 20/7/2016; Chấp nhận đăng: 6/12/2016 TÓM TẮT Bài báo đề cập đến tối ưu hóa các chỉ tiêu cơ tính khi cơ nhiệt luyện nhiệt độ cao hợp kim nhôm AlMgSi. Trên cơ sở đó tác giả đã sử dụng phương pháp hàm nguyện vọng Harrington để xác định tối ưu các chỉ tiêu cơ tính về độ bền, độ dẻo của họp kim AlMgSi khi cơ nhiệt luyện nhiệt độ cao. Kết quả xác định được chế độ tối ưu cơ nhiệt luyện nhiệt độ cao hợp kim AlMgSi là: nhiệt độ hoá già 174 0C; nhiệt độ biến dạng 413 0C; độ biến dạng 75 %; thời gian hoá già 6,76 giờ. Từ khóa: cơ nhiệt luyện, nhiệt độ cao, hàm nguyện vọng Harrington. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Nhôm và hợp kim nhôm là vật liệu nhẹ có độ bền riêng cao, có tính hàn tương đối tốt, truyền nhiệt tốt và chống ăn mòn tốt. Hiện nay trên thế giới nhiều mác hợp kim nhôm biến dạng đã được sản xuất hàng loạt phục vụ cho công nghiệp hàng không, vũ trụ, dùng để chế tạo các loại máy bay, tên lửa, ra đa, ống phóng, khớp nối hay các thiết bị quân sự khác. Các hợp kim nhôm được sử dụng trong công nghiệp và đời sống ngày càng tăng lên với tốc độ ngày càng lớn. Trong các công trình xây dựng, rất nhiều kết cấu được chế tạo bằng hợp kim nhôm đã đáp ứng các chỉ tiêu kinh tế, kĩ thuật, nhẹ, bền, rẻ đồng thời thỏa mãn yêu cầu trang trí, thẩm mỹ. Để nâng cao chất lượng sản phẩm và công nghệ sản xuất hàng loạt lớn, nhiều công trình nghiên cứu đang hướng tới tối ưu hoá các chỉ tiêu cơ tính. Trong [1, 2] đã nghiên cứu tối ưu hoá cơ nhiệt luyện nhiệt độ thấp và cơ nhiệt luyện nhiệt độ cao của hợp kim nhôm biến dạng hệ AlMgSi bằng phương pháp quy hoạch thực nghiệm. Trong [3] tác giả đã nghiên cứu động học quá trình hoá già của hợp kim nhôm. Trong [4, 5] nghiên
