Sa Pa không chỉ nổi tiếng bởi khí hậu ôn hòa, trong lành mát mẻ, giàu tiềm năng về thiên nhiên, giàu bản sắc dân tộc mà còn nổi tiếng bởi chính cái tên gọi thân thiết và rất riêng của nó. | Nguy n M nh C ng: Khu ch m kh c Ÿ c Sa Pa. KHU CHẠM KHẮC ĐÁ CỔ SA PA MỘT DI SẢN VĂN HÓA 80 NGUY N M NH C NG* a Pa không chỉ nổi tiếng bởi khí hậu ôn hòa, trong lành mát mẻ, giàu tiềm năng về thiên nhiên, giàu bản sắc dân tộc mà còn nổi tiếng bởi chính cái tên gọi thân thiết và rất riêng của nó. Nơi đây đã trở thành địa danh thu hút được rất nhiều khách du lịch trong nước, ngoài nước đến thưởng ngoạn và trải nghiệm bởi phong cảnh, con người và đặc biệt là hệ thống di tích chỉ có ở nơi đây. Nằm lọt trong thung lũng Mường Hoa, được bao bọc bởi những dãy núi cao trên dưới 2000 mét so với mực nước biển, khu di tích đá cổ Sa Pa với gần 200 hòn đá lớn nhỏ, có hình chạm khắc như là những bông hoa điểm xuyết cho sự quyến rũ mãnh liệt của thung lũng miền sơn cước này. Trải dài bên bờ Đông Bắc của dòng suối Hoa, qua nhiều xã, như Tả Van, Sử Pán, Hầu Thào, Lao Chải, với chiều rộng khoảng 500 mét tính từ lòng suối Hoa lên các triền núi thuộc xã Hầu Thào, Lao Chải. Tuy nhiên, các phiến đá có hình chạm khắc tiêu biểu tập trung nhất từ thôn Lý Lao Chải, bản Pho đến xã Sử Pán. Khu chạm khắc đá cổ Sa Pa được phát hiện năm 1925 khi một nhà nghiên cứu người Pháp, gốc Nga tên là làm việc tại Viện Viễn Đông Bác cổ cùng các cộng sự tiến hành một cuộc điền dã nghiên cứu và khảo sát lại thung lũng Mường Hoa cách thị trấn Sa Pa ngày nay 8km về phía Đông Nam. Tại đây, đã phát hiện thấy khoảng trên 30 phiến đá có những hình chạm khắc độc đáo, nằm rải rác tại thung lũng này. Ông cùng các cộng sự sau khi phát hiện đã dày S * B o tàng Lào Cai công tìm hiểu, nghiên cứu, ghi chép, đo đạc và dập những bản dập đầu tiên của các hình khắc trên đá tại đây rồi công bố trên tạp chí của EFEO. Các hình chạm khắc tại đây được đánh giá là độc đáo và phong phú, không kém các hình chạm khắc tại các nơi trên thế giới. Về sau, có nhiều học giả và các đoàn nghiên cứu cũng đã tới đây khảo sát, nghiên cứu, giải mã, nhưng cho đến nay những hình chạm khắc này vẫn còn nhiều điều bí .
