Trong sự tôn thờ các vị thần Hinđu, người Chăm có sự ưu ái đặc biệt đối với thần Shiva, thể hiện qua sự hoá thân của ngài thành muôn hình vạn trạng, hiện diện trong đời sống tâm linh của họ. | S 2 (43) - 2013 - Di s n v n h‚a v t th ĐI TÌM NHỮNG DẤU ẤN CỦA THẦN VISHNU TRONG TÔN GIÁO HINDU CỦA NGƯỜI CHĂM D NG TH NG C MINH* ừ những thế kỷ đầu Công nguyên, Champa là một trong những vương quốc cổ hình thành sớm nhất ở Đông Nam Á. Ngay từ khi mới lập quốc, người Chăm đã chịu ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ. Họ đã tiếp cận với nhiều tôn giáo, như Phật giáo, Hinđu giáo (còn gọi là Bà La Môn giáo) và cả Hồi giáo. Tuy nhiên, “Bà La Môn giáo là yếu tố đóng vai trò quan trọng nhất”1 đối với lịch sử hình thành, phát triển của vương quốc Champa và là yếu tố cơ bản cấu thành văn hoá Chăm. Trong sự tôn thờ các vị thần Hinđu, người Chăm có sự ưu ái đặc biệt đối với thần Shiva, thể hiện qua sự hoá thân của ngài thành muôn hình vạn trạng, hiện diện trong đời sống tâm linh của họ. Chính vì vậy, các nhà nghiên cứu đều cho rằng, Champa theo Hinđu giáo nhưng thiên về Shiva giáo với đặc điểm tôn thờ vị thần Shiva là tối cao và phổ biến. Mặc dù bằng chứng khảo cổ học và nhiều tài liệu đều cho thấy, “sự ưu trội của việc thờ cúng thần Shiva, nhưng không hề làm suy giảm đến sự tôn kính đối với hai vị thần khác trong Tam vị nhất thể (Brahma, Vishnu)”2. Đặc biệt, thần Visnu - vị thần bảo vệ trong thần thoại Hinđu cũng chiếm giữ vị trí trung tâm thờ cúng ở một vài ngôi tháp Chăm. Cũng tại những đền tháp đó, các nhà khảo cổ phát hiện được một số tượng tròn và phù điêu về Vishnu, các vị thần liên quan đến Vishnu, như Krishna, Laskmi, Rama và chim thần Garuda - vật cưỡi quen thuộc của thần Vishnu trong các thần thoại., đã cho thấy dấu ấn của Vishnu giáo trong T * Tr ng Đ i h c Đ ng Tháp đời sống tâm linh của người Chăm. Dấu ấn đó được thể hiện trên các tư liệu khảo cổ như: bia ký, đền tháp thờ tự và các hiện vật điêu khắc. 1. Bia ký mang nội dung về sự tôn thờ và dâng cúng thần Vishnu Đối với lịch sử nghiên cứu Champa, văn bia cổ được coi là một trong những nguồn tư liệu quan trọng nhất, vì những nhóm cư dân cổ ở Đông Nam Á như người Chăm cổ, người Khơme cổ, người Phù Nam đều có
