Dân ca Ví, Giặm là loại hình nghệ thuật trình diễn dân gian chiếm vị trí quan trọng trong đời sống văn hóa tinh thần của người dân xứ Nghệ, trở thành nét bản sắc riêng có của vùng đất này. Những làn điệu Ví, Giặm giản dị, mộc mạc nhưng sâu lắng, thiết tha đã tạo nên một loại ngôn ngữ riêng, phản ánh đời sống nội tâm phong phú, đa dạng, nhiều cung bậc của người dân xứ Nghệ, thể hiện khả năng sáng tạo kỳ diệu của họ, toát lên tâm hồn, cốt cách con người Nghệ Tĩnh. | S 1 (50) - 2015 - L› lu n GIÁ TRỊ VÀ SỨC SỐNG CỦA DÂN CA VÍ, GIẶM NGHỆ TĨNH PGS. TS. T TH LOAN* TÓM TẮT Dân ca Ví, Giặm là loại hình nghệ thuật trình diễn dân gian chiếm vị trí quan trọng trong đời sống văn hóa tinh thần của người dân xứ Nghệ, trở thành nét bản sắc riêng có của vùng đất này. Những làn điệu Ví, Giặm giản dị, mộc mạc nhưng sâu lắng, thiết tha đã tạo nên một loại ngôn ngữ riêng, phản ánh đời sống nội tâm phong phú, đa dạng, nhiều cung bậc của người dân xứ Nghệ, thể hiện khả năng sáng tạo kỳ diệu của họ, toát lên tâm hồn, cốt cách con người Nghệ Tĩnh. Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, loại hình sinh hoạt văn hóa độc đáo này vẫn chứng tỏ sức sống mãnh liệt của mình, tiếp tục được trao truyền và tồn tại bền bỉ trong đời sống đương đại. Từ khóa: dân ca; Ví, Giặm; di sản văn hóa. ABSTRACT Ví Giặm folksong is a type of folk performances, plays important role in spiritual life of people in Nghệ region, and a cultural identity of this land. Ví Giặm rhythms are modest and simple but smooth and earnestly to create its own language, and reflect rich, diversified inner feelings of Nghệ region’s residents, to show their magical creativeness as well as their souls. After the up and down of history, this special cultural activity is still well alive, and continue to be transmitted and long existed in contemporary society. Key words: folksong; Ví, Giặm; cultural heritage. 1. Những giá trị nổi bật mang tính nhân loại của dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh . Là một loại hình dân ca có lịch sử phát triển lâu đời Hầu hết các nhà nghiên cứu văn hóa dân gian đều thống nhất rằng, dân ca Ví, Giặm, cũng giống như nhiều loại hình dân ca khác của vùng đồng bằng Bắc Bộ, có nguồn gốc từ cuộc sống lao động, sinh hoạt của các tầng lớp nhân dân, do vậy đều có lịch sử hình thành và phát triển lâu đời. Do việc tìm hiểu về dân ca Việt Nam mới chỉ manh nha cách đây khoảng hai thế kỷ, khi các nhà nho phong kiến bắt đầu quan tâm tới việc biên soạn kho tàng tục ngữ, ca dao, dân ca dân tộc