Lễ Mừng lúa mới là hình thức sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng quan trọng của tộc người thiểu số sinh sống ở Tây Nguyên. Đây không chỉ là một nghi lễ thuần túy mà là lễ hội gắn liền với sản xuất nông nghiệp nương rẫy. Lễ hội còn mang tính cộng đồng, tính đoàn kết cao. | S 4 (53) - 2015 - Di s n v n hoŸ phi v t th LỄ MỪNG LÚA MỚI CỦA TỘC NGƯỜI RƠ MĂM, TÂY NGUYÊN THS. NGUY N TH LIÊN* TÓM TẮT Lễ Mừng lúa mới là hình thức sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng quan trọng của tộc người thiểu số sinh sống ở Tây Nguyên. Đây không chỉ là một nghi lễ thuần túy mà là lễ hội gắn liền với sản xuất nông nghiệp nương rẫy. Lễ hội còn mang tính cộng đồng, tính đoàn kết cao. Từ khóa: Rơ Măm; lúa mới; Yang Blut; cây nêu. ABSTRACT New rice ceremony is an important ritual activity of ethnic minority groups in the central highland of Vietnam. This is not only a ceremony but also a festival attached to shifting cultivation. The ceremony is a highly community activity. Key words: Rơ Măm; new rice; Yang Blut; pole tree. ũng như những tộc khác sinh sống trên dãy Trường Sơn Tây Nguyên, mặc dù là một tộc ít người nhưng người Rơ Măm lại có một đời sống văn hóa cổ truyền đặc sắc, đậm nét và khá riêng biệt từ phong tục tập quán, ăn ở, đi lại hay tập tục canh tác lúa rẫy. Vì sinh sống trên mảnh đất được thiên nhiên ưu đãi, dọc hai bờ sông Sa Thầy và được che chắn, bao bọc bởi những ngọn núi cao hay những khu rừng già nguyên sinh, với sản vật phong phú, dồi dào nên cho đến tận ngày nay, khi mà đất nước đang từng ngày đổi mới thì ở phía sau dãy núi Mo Ray, tộc Rơ Măm vẫn sống phụ thuộc một phần vào tự nhiên, vẫn bám núi, bám rừng để sinh sống rồi lớn lên và duy trì những gì mà cha ông đã truyền lại từ đời này sang đời khác. Trong tập quán sinh hoạt nương rẫy của người Rơ Măm, cây lúa giữ một vai trò quan trọng, là lương thực chính của họ. Chính vì vậy, người Rơ Măm có một hệ thống nghi lễ liên quan đến cây lúa, từ cúng mở cửa kho lúa, trỉa lúa, cúng lúa lên, mừng lúa mới cho đến bỏ lúa vào kho. Theo đó là hệ thống các thần linh bảo vệ và phù hộ cho chính cuộc sống của người Rơ Măm, như: thần Ngà voi, thần Lúa, thần Núi, thần Sông, Nổi bật và linh thiêng nhất là thần Ngà voi mà người Rơ Măm gọi là Yang Blut - Yang Thiêng. C * S Văn hoá, Th thao và Du l ch t nh Kon
