Trong văn hóa của một số nước Á Đông và Ấn Độ, hình ảnh con khỉ hàm chứa những ý nghĩa tâm linh sâu xa, biểu tượng cho sức mạnh, sự thông minh, nhanh nhẹn, là hiện thân của thần linh hay là trung gian giữa thần linh và con người. Có lẽ, do gần gũi với con người và có những đặc tính mà con người yêu mến, nên hình ảnh con khỉ biểu hiện trong di sản văn hóa khá đa dạng ở một số quốc gia, tộc người. Trong văn hóa Việt Nam, mặc dù hình ảnh con khỉ tiếp thu nhiều triết lý thâm thúy của Trung Hoa và Ấn Độ nhưng lại được biểu hiện một cách hồn nhiên, phóng khoáng và hòa đồng, gần gũi với tâm thức dân gian của nông dân Việt. | - KCI+KCI3)6K I_KF*)J?KmEK03JKD4JKI1@ KHỈ TRONG DI SẢN VĂN HÓA 34 S"fec@fec /U TÓM TẮT Trong văn hóa của một số nước Á Đông và Ấn Độ, hình ảnh con khỉ hàm chứa những ý nghĩa tâm linh sâu xa, biểu tượng cho sức mạnh, sự thông minh, nhanh nhẹn, là hiện thân của thần linh hay là trung gian giữa thần linh và con người. Có lẽ, do gần gũi với con người và có những đặc tính mà con người yêu mến, nên hình ảnh con khỉ biểu hiện trong di sản văn hóa khá đa dạng ở một số quốc gia, tộc người. Trong văn hóa Việt Nam, mặc dù hình ảnh con khỉ tiếp thu nhiều triết lý thâm thúy của Trung Hoa và Ấn Độ nhưng lại được biểu hiện một cách hồn nhiên, phóng khoáng và hòa đồng, gần gũi với tâm thức dân gian của nông dân Việt. Từ khóa: khỉ; di sản văn hóa; biểu tượng. ABSTRACT In the culture of some oriental countries and India, monkey image contains deeply spiritual meanings; symbolise the power, intelligence, perky; or embody gods or medium between gods and human. Possibly, thanks to close to human and having beloved characteristics, monkey images have diversified expressions in some countries and ethnic groups. Despite the import of philosophy of China and India, the monkey images are more spontaneous, generous and sociable to the peasant mentality in Vietnamese culture. Key words: Monkey; cultural heritage; symbol. on người từ khi mới xuất hiện trên trái đất đã chất chứa nhiều ước vọng mà bản thân họ, ngay lập tức, chưa thể tự thỏa mãn. Họ không thể sống vui vẻ mà nghĩ rằng, những ước vọng đó không thể thực hiện trong đời người, họ đã tìm ra một phép “thắng lợi tinh thần” là tin tưởng vào một sức mạnh siêu nhiên trong vũ trụ. Và, họ có thể thực hiện những ước vọng đó theo những quy tắc, điều kiện nhất định. Chính vì vậy, con người đã “khoác” cho vạn vật những ý nghĩa mênh mông, coi đó là cầu nối, là phương tiện để bù đắp những khuyết thiếu trong cuộc đời. Với tinh thần ấy, trong hành trình khảo sát và nghiên cứu di sản văn hóa, vào thời điểm chuyển mình sang năm mới - chu kỳ sống .
