Kéo co là một thực hành có tính phổ quát của nhân loại trên toàn cầu. Theo các nhà nghiên cứu, kéo co đã và đang tồn tại ở nhiều châu lục như: châu Mỹ, châu Phi, châu Âu, châu Á và châu Đại dương. Thậm chí, người Itelmen sống ở bán đảo Kamchatka (điểm cực Đông của nước Nga) và người Inuit (hay còn gọi là Eskimo) tại Bắc cực cũng có thực hành kéo co. | S 2 (55) - 2016 - V n h‚a n c ngoši TƯƠNG ĐỒNG VÀ DỊ BIỆT TRONG NGHI LỄ VÀ TRÒ CHƠI KÉO CO Ở HÀN QUỐC, PHILIPPIN VÀ CAMPUCHIA TS. TH THANH TH Y* éo co là một thực hành có tính phổ quát của nhân loại trên toàn cầu. Theo các nhà nghiên cứu, kéo co đã và đang tồn tại ở nhiều châu lục như: châu Mỹ, châu Phi, châu Âu, châu Á và châu Đại dương. Thậm chí, người Itelmen sống ở bán đảo Kamchatka (điểm cực Đông của nước Nga) và người Inuit (hay còn gọi là Eskimo) tại Bắc cực cũng có thực hành kéo co1. Tuy nhiên, nếu như kéo co ở nhiều nước chỉ là những cuộc thi về thể chất và sức mạnh, thì đối với các cộng đồng ở châu Á, điểm độc đáo là kéo co được tiến hành như một mong ước cho mùa màng bội thu, cho sự phồn thịnh và cố kết của cộng đồng, cũng như để ghi nhớ và ôn lại các ký ức lịch sử, văn hóa. Theo thống kê ban đầu, các cộng đồng thực hành kéo co tập trung nhiều nhất ở khu vực châu Á, phổ biến ở các nước: Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc, Đài Loan, Việt Nam, Lào, Cămpuchia, Thái Lan, Myanmar, Philippin, Malaysia, Indonesia. Ngày 02 tháng 12 năm 2015, tại phiên họp của Ủy ban Liên chính phủ về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể lần thứ 10 của UNESCO diễn ra tại thành phố Winhock, Cộng hòa Nambia, Nghi lễ và trò chơi kéo có ở Việt Nam, Campuchia, Hàn Quốc và Philippin đã chính thức được UNESCO ghi danh vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Trong khuôn K * Vi n Văn hóa Ngh thu t qu c gia Vi t Nam khổ bài viết này, một số đặc trưng khái quát về kéo co và kéo co ở ba nước: Hàn Quốc, Campuchia và Philippin sẽ được phân tích2. Từ đó, bài viết góp phần tìm hiểu thêm về sự thống nhất trong đa dạng của thực hành kéo co ở châu Á3. 1. Kéo co là nghi lễ hay trò chơi? Tên gọi “nghi lễ và trò chơi kéo co” (tiếng Anh là “tugging rituals and games”) chính là một cách thức để nhấn mạnh: kéo co sở hữu đồng thời các đặc trưng chung của nghi lễ và trò chơi. Đây chính là điểm độc đáo nhất của kéo co ở các nước châu Á. Nói cách khác, kéo co là một nghi lễ .
