Bài viết này chỉ là một thảo luận nhỏ xoay quanh câu ca tưởng chừng dễ hiểu đó, nhưng cũng chỉ đề cập đến chuyện gió Nồm và chuyện “chúa Nguyễn giong buồm ra khơi”. | S 4 (57) - 2016 - Di s n v n h‚a phi v t th 113 LẠY TRỜI CHO CÓ GIÓ NỒM TS. NGUY N NG V * âu ca: Lạy trời cho có gió Nồm/Cho thuyền chúa Nguyễn giong buồm ra khơi, cứ lặp đi lặp lại trong tâm tưởng nhiều người mỗi khi trời có gió Nồm dịu mát. Nhiều khi câu ca ấy có khác đi vài ba từ. Hỏi một số người, lần tìm một số trang viết liên quan, nhưng (hình như) vẫn chưa thấy được giải đáp thỏa đáng. Bài viết này chỉ là một thảo luận nhỏ xoay quanh câu ca tưởng chừng dễ hiểu đó, nhưng cũng chỉ đề cập đến chuyện gió Nồm và chuyện “chúa Nguyễn giong buồm ra khơi”. Từ chuyện “gió Nồm” Câu hỏi đặt ra ở đây: Gió Nồm là gió gì? Có một hay nhiều loại gió Nồm? Tuy cũng có thể tự lý giải ít nhiều về các câu hỏi này, nhưng để hiểu biết cặn kẽ hơn về loại gió này, tôi cũng đã đi hỏi một số người. Những người dân ven biển Nghĩa An - Tư Nghĩa, Lý Sơn, Bình Châu – Bình Sơn, Đức Lợi - Mộ Đức (Quảng Ngãi), đều giải thích rằng: gió Nồm hay còn gọi là gió Nờm, là gió từ phía Nam thổi ra hay gió Đông Nam thổi chếch ra, là gió thường có từ tháng Hai đến tháng Tư, tháng Năm Âm lịch. Nhưng khi gọi là gió nam là gió từ trong núi hay từ đất liền thổi ra biển (là gió phía Tây Nam). Các ngư dân ở Nhơn Hải - Quy Nhơn (Bình Định), còn nói rất cụ thể rằng: gió Nồm là gió từ Cù Lao Xanh thổi ra (tức phía Nam), còn gió Nam thì từ núi Hải Giang thổi ra biển (cũng là gió phía Tây Nam). Và người Nhơn Hải cũng gọi gió Nồm là gió Nờm. Người dân vùng biển Triệu Hải, Triệu Đại -Triệu Phong (Quảng Trị) giải thích: gió Nồm là gió từ biển thổi lên; gió nam là gió phía Lào thổi sang nên gọi là gió Lào. C * Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quảng Ngãi Như vậy, theo các ngư dân ở các vùng biển miền Trung này, thì gió Nồm là gió phía Nam, hay gió Đông Nam, là loại gió mùa mát mẻ. Nhưng khi gọi gió nam thì đó là gió đến từ phía Tây Nam, là gió thổi từ phía núi lùa ra biển, phía Lào ra biển, một loại gió nóng bức, thường xuất hiện vào mùa hè. Tuy nhiên, cũng theo lời của các ngư dân ở vùng biển miền Trung này,
