Bài viết mô tả sự tổng hòa, tổng hợp những đặc trưng kiến trúc cổ truyền Việt và sự sáng tạo, phát triển của đương đại, với khát vọng muôn đời, muôn thuở: thiên - địa - nhân (trời - đất và con người) hợp nhất. | Nguy n Th c - Kim Dung: Xž h i h‚a ho t ng. 38 XÃ HỘI HÓA HOẠT ĐỘNG BẢO VỆ VÀ PHÁT HUY GIÁ TRỊ DI TÍCH QUA TRƯỜNG HỢP ĐỀN DIÊN CỜ XỨ NGHỆ NGUY N TH C* - KIM DUNG** TÓM TẮT Đền Diên Cờ thuộc xã Nghi Trường, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An, là nơi phụng thờ Cao Sơn, Cao Các đại vương và gắn liền với Cương Quốc công Nguyễn Xí, vị tướng anh hùng của Lê Lợi, có công lớn trong công cuộc chống quân Minh xâm lược, giành lại nền độc lập, tự chủ của dân tộc. Điểm nổi của di tích là sự dung hội nhiều hệ tư tưởng với tín ngưỡng bản địa và yếu nghĩa triết học gắn với Dịch học, Nho học , trong đó, tinh thần “Chí quán tam tài” là ý thức chủ đạo trong kiến trúc, được thể hiện qua kết cấu mặt bằng và mặt đứng. Đây là kết quả của sự tổng hòa, tổng hợp những đặc trưng kiến trúc cổ truyền Việt và sự sáng tạo, phát triển của đương đại, với khát vọng muôn đời, muôn thuở: thiên - địa - nhân (trời - đất và con người) hợp nhất. Từ khóa: đền Diên Cờ; tam tài; Cao Sơn; Cao Các; Nguyễn Xí; Mẫu. ABSTRACT Dien Co temple of Nghi Truong commune, Nghi Loc district, Nghe An province, is the place to worship kings of Cao Son, Cao Cac and attached to the general of Nguyen Xi - the general of King Le Loi, with great success in the fight against the Ming invaders, regain independence, sovereignty of the nation. Focus of the monument is the combined content of many ideologies and local beliefs as well as philosophical meanings of Confucius and Taoism in which the spirit of " Three Principles " is the mainstream consciousness of the architecture that is expressed through structure and facade surface. This is the result of total harmony, synthesis characteristics of traditional Vietnamese architecture and innovation, development of contemporary, aspiring to eternity: heavenearth - human ismerged. Key words: Dien Co temple; Three Principles; Cao Son; Cao Cac; Nguyen Xi; Mother God. 1. Quá trình xã hội hóa phục dựng di tích đền Diên Cờ Xã hội hóa hoạt động bảo vệ và phát huy giá trị di tích là qúa trình
