Trong nền chung của văn hóa thế giới, hình ảnh con gà hàm chứa những ý nghĩa tâm linh sâu xa, biểu tượng cho mặt trời, khí dương, sự mạnh mẽ, phát triển, phồn thịnh, là trung gian giữa thần linh và con người, lại có phần gắn với ma thuật. Được con người yêu mến, nên hình ảnh gà khá đa dạng trong văn hóa tâm linh ở từng quốc gia, tộc người. Ở Việt Nam, hình ảnh gà được biểu hiện một cách hồn nhiên, phóng khoáng và hòa đồng, gần gũi với tâm thức dân gian người Việt. | Th o L˚: T n m n v h˜nh t ng gš. TẢN MẠN VỀ HÌNH TƯỢNG GÀ TRONG 86 DI SẢN VĂN HÓA VIỆT TH O LÊ* TÓM TẮT Trong nền chung của văn hóa thế giới, hình ảnh con gà hàm chứa những ý nghĩa tâm linh sâu xa, biểu tượng cho mặt trời, khí dương, sự mạnh mẽ, phát triển, phồn thịnh, là trung gian giữa thần linh và con người, lại có phần gắn với ma thuật. Được con người yêu mến, nên hình ảnh gà khá đa dạng trong văn hóa tâm linh ở từng quốc gia, tộc người. Ở Việt Nam, hình ảnh gà được biểu hiện một cách hồn nhiên, phóng khoáng và hòa đồng, gần gũi với tâm thức dân gian người Việt. Từ khóa: gà; văn hóa tâm linh; biểu tượng. ABSTRACT In the general background of world culture, chicken contains images of profound spiritual significance, a symbol of the sun, strong, developed and prosperous images, as an intermediary between the divine and the human, and sometimes associated with magic. Being loved by people, the image of the chicken is quite diverse in spiritual culture in each country, ethnic group. In Vietnam, images of chicken are naive, generous and sociable expressions, close to the Vietnamese folk consciousness. Key words: Chicken; Spiritual Culture; Symbol. à là một trong những loài vật đầu tiên được con người thuần hóa. Ở các nền văn hóa Á Đông, gà nằm trong “lục súc” - 6 con vật nuôi trong nhà hoặc gần nhà. Câu chuyện “Lục súc tranh công”1 ẩn chứa nhiều ý nghĩa giáo dục sâu xa, nhưng qua đó cũng cho thấy sự quen thuộc và quan trọng của con gà trong đời sống loài người. Bởi vậy, con người đã đem những nhận thức "mênh mông" của mình khoác lên mình nó, để con gà trong đời sống tâm linh trở thành một hiện thân của những thế lực siêu nhiên, ẩn dấu trong nó những niềm tin, ước vọng và cả những nỗi sợ hãi của con người. Những nhận thức mang tính “biểu tượng” đó thường bị chồng lấn dưới nhiều lớp ý nghĩa sâu xa mà đến nay rất cần phải bóc tách, giải mã để tiệm cận với lịch sử và văn hóa dân tộc. Các nhà tri thức Việt Nam cũng như Trung Hoa xưa kia, về vũ trụ học đã từng .
