Tiểu thuyết của Hồ Biểu Chánh là tiểu thuyết được hình thành và phát triển trong điều kiện con người và môi trường văn hóa xã hội "Nam Kỳ". Từ câu chuyện, cách thuật chuyện, cảnh vật làm nền, đến các nhận vật, chân dung, tính tình, tư tưởng, tín ngưỡng, cách xử sự trong nghịch cảnh, lời nói, hành động của họ. tất cả đều biểu lộ tính cách miền Nam trong tiểu thuyết của ông. Để tìm hiểu rõ hơn, mời các bạn cùng xem và tham khảo. | Xã h i v n hóa Vi t Nam trong ti u thuy t H Bi u Chánh Nguy n Thanh Liêm t nhà v n Pháp ã c bi t nh n nh r ng: “Ti u thuy t gia là s gia a th i hi n t i” (Le romancier est un historien du present). Ðây là m t nh n nh trái th ng vì ai c ng bi t là ng i vi t s và ng i vi t ti u thuy t là hai ng i làm hai công vi c thu c hai lãnh v c khác nhau: m t àng là khoa h c còn t àng là ngh thu t. H ph i v n d ng nh ng ch c n ng tâm lý khác nhau th c hi n nh ng m c tiêu khác nhau c a h . Ti u thuy t gia dùng t ng t ng a mình sáng t o m t câu chuy n không có th t (h c u), trong khi s gia ph i n d ng kh n ng suy lu n, phân tích, t ng h p c a mình làm s ng l i nh ng th t ã thu c v quá kh . Tuy nhiên m t khía c nh nào ó s gia và ti u thuy t gia v n có ch g p g nhau. M u s chung c a h là con ng i và v n hóa xã h i. Ti u thuy t gia dù có dùng t ng t ng sáng t o câu chuy n c a mình c ng không th hoàn toàn xa lìa th c t xã h i v n hóa mà mình ã c sinh s ng trong ó. V i con ng i không th có s ki n “créer ex nihilo”, (t c là sáng t o hoàn toàn t h không). T ng t ng c a con ng i luôn b t ngu n t nh ng hình nh có trong th c t i r i t ó bi n i pha tr n làm thành cái gì m i h n cái th t có. Thí d ta t ng t ng ra con ng a bay ch ng h n. Hình nh ng t ng này ch có c khi ta t a trên hai ch t li u có trong th c t là thân con ng a và cánh chim. Ta n i ráp hai ch t li u ó t o nên hình nh m i m không có trong th c t là con ng a bay. Ti u thuy t gia c ng v y. Tuy câu chuy n c a h là câu chuy n t ng t ng nh ng ch t li u làm nên câu chuy n n là nh ng u m t th y tai nghe trong xã h i/v n hóa mà h ang s ng. Tùy theo lo i ti u thuy t mà ch t li u th c t ó có m t nhi u hay ít trong tác ph m. Ti u thuy t t chân xã h i ch a ng nhi u s th c c a xã h i ng th i h n ti u thuy t hoang ng v th i xa x a. Ð i v i H Bi u Chánh mà m t s nhà n h c s cho là nhà vi t ti u thuy t phong t c thì ch t li u th c t ã chi m a v ø h t s c quan tr ng trong tác ph m c a ông. Ng i ta có th xem ông nh là nhà vi t s v xã h i v n hóa
