Bài viết khái quát các quan niệm khác nhau về thư viện, thư viện số. Sự kế thừa và phát triển của thư viện qua bốn yếu tố cấu thành: vốn tài liệu, cán bộ thư viện, ng ười sử dụng thư viện, cơ sở vật chất – kỹ thuật và hạ tầng công nghệ thông tin. Chỉ ra một số yêu cầu và thách thức đối với thư viện số. | TỪ THƯ VIỆN TRUYỀN THỐNG ĐẾN THƯ VIỆN SỐ: SỰ KẾ THỪA VÀ PHÁT TRIỂN Trần Thị Hồng Nhiên* Tóm tắt: Khái quát các quan niệm khác nhau về thư viện, thư viện số. Sự kế thừa và phát triển của thư viện qua bốn yếu tố cấu thành: vốn tài liệu, cán bộ thư viện, ng ười sử dụng thư viện, cơ sở vật chất – kỹ thuật và hạ tầng công nghệ thông tin. Chỉ ra một số yêu cầu và thách thức đối với thư viện số. Từ khóa: Thư viện; Thư viện số; Thư viện hiện đại Ngày nay, trong bối cảnh xã hội thông tin với nền kinh tế tri thức, quan niệm về thư viện đã có nhiều thay đổi. Thư viện từ chỗ được quan niệm đơn thuần chỉ là nơi lưu giữ, bảo quản tài liệu phục vụ nhu cầu đọc của xã hội thì nay đã và đang được quan niệm là nơi quản trị thông tin và tiến tới quản trị tri thức. Sự phát triển vượt bậc của công nghệ thông tin và truyền thông đã mang lại những thành tự to lớn trong nhiều lĩnh vực nói chung và trong hoạt động thông tin – thư viện nói riêng. Thư viện số ra đời là sự kế thừa và phát triển trên nền tảng của thư viện truyền thống. Thư viện số tồn tại song hành cùng thư viện truyền thống, cả hai thư viện cùng bổ sung và hỗ trợ cho nhau nhằm mục đích nâng cao hiệu quả phục vụ cho người sử dụng. 1. Khái niệm Thuật ngữ “thư viện” xuất phát từ chữ Hy Lạp “bibliotheca”. “Biblio” nghĩa là sác h, “theca” nghĩa là nơi bảo quản. Hiểu theo nghĩa đen, thư viện là nơi bảo quản sách, là nơi tàng trữ sách báo. Thuật ngữ “Thư viện số” có nhiều định nghĩa và hiểu khác nhau. Thư viện số (digital library) thường được gọi là “thư viện của tương lai” với nhiều thuật ngữ hiện đại như thư viện điện tử, thư viện ảo, thư viện không tường,. Theo quan điểm của Liên đoàn Thư viện số thế giới: Thư viện số là tổ chức cung cấp các nguồn lực – tài nguyên, bao gồm cả các chuyên gia để lựa chọn, cấu trúc, cung cấp khả năng truy cập tới các nguồn tri thức, phân phối, bảo đảm tính vẹn toàn và tính lâu dài của các bộ sưu tập số để cho một cộng đồng hoặc một tập hợp cộng đồng người dùng tin xác định có thể sử dụng một cách .
