Xây dựng chế độ bảo hiểm tiền gửi (BHTG) là việc làm có lợi cho việc hoàn thiện hệ thống tài chính một quốc gia. Tuy nhiên, trong thực tiễn, BHTG cũng gây ra hiện tượng rủi ro đạo đức trong kinh doanh ngân hàng, ảnh hưởng đến kỷ luật thị trường. Từ vấn đề trên, bài viết sẽ tìm hiểu biểu hiện của rủi ro đạo đức trong BHTG và sự nguy hại của nó. Tiếp theo, bài viết sẽ phân tích kinh nghiệm của nước Mỹ trong việc phòng chống loại rủi ro này và những quy định trong pháp luật BHTG mới nhất tại VN, để từ đó đưa ra một số nhận xét đánh giá về chế độ BHTG Việt Nam. | Nghiên Cứu & Trao Đổi Ảnh hưởng của rủi ro đạo đức trong bảo hiểm tiền gửi đến kỷ luật thị trường: Kinh nghiệm từ Mỹ và gợi ý cho Việt Nam Nguyễn Chí Đức Trường Đại học Ngân hàng TPHCM Nhận bài: 25/05/2015 - Duyệt đăng: 09/08/2015 X ây dựng chế độ bảo hiểm tiền gửi (BHTG) là việc làm có lợi cho việc hoàn thiện hệ thống tài chính một quốc gia. Tuy nhiên, trong thực tiễn, BHTG cũng gây ra hiện tượng rủi ro đạo đức trong kinh doanh ngân hàng (NH), ảnh hưởng đến kỷ luật thị trường. Từ vấn đề trên, bài viết sẽ tìm hiểu biểu hiện của rủi ro đạo đức trong BHTG và sự nguy hại của nó. Tiếp theo, bài viết sẽ phân tích kinh nghiệm của nước Mỹ trong việc phòng chống loại rủi ro này và những quy định trong pháp luật BHTG mới nhất tại VN, để từ đó đưa ra một số nhận xét đánh giá về chế độ BHTG VN. Từ khóa: Bảo hiểm tiền gửi, kỷ luật thị trường, rủi ro đạo đức. 1. Đặt vấn đề Về mặt lý luận, khi một quốc gia thực hiện chế độ BHTG rất dễ phát sinh rủi ro đạo đức. Rủi ro đạo đức trong chế độ BHTG biểu hiện ở kỷ luật thị trường1 yếu, lúc đó sẽ xuất hiện các hành vi kinh doanh rủi ro cao của NH. Hiện tượng này sẽ làm giảm tính cạnh tranh lành mạnh trong hệ thống tài chính, đồng thời sẽ làm giảm hiệu quả trong việc phân phối nguồn lực tài chính. Khủng hoảng tín dụng Mỹ trong thập niên 80 của thế kỷ trước là một ví dụ điển hình của rủi ro đạo đức trong BHTG. Như được đề cập trong các Vấn đề này được thể hiện trong nội dung Trụ cột 3 – Kỷ luật thị trường - của Basel II. Ủy ban Basel II khuyến khích nguyên tắc thị trường bằng việc phát triển một bộ các yêu cầu minh bạch, cho phép người tham gia thị trường đánh giá các thông tin chủ chốt, đánh giá độ rủi ro của các NHTM. 1 nguyên tắc cơ bản phát triển hệ thống BHTG hiệu quả2, “rủi ro đạo đức sẽ được giảm thiểu bằng cách đảm bảo rằng hệ thống BHTG có các đặc điểm thiết kế phù hợp và thông qua các yếu tố khác của mạng an toàn tài ” “Để tạo uy tín cho hệ thống BHTG và tránh các vấn đề có thể thể dẫn đến rủi ro đạo đức, hệ thống
