Sông Mã là hệ thống sông lớn phân bố trên lãnh thổ 2 Quốc gia là Cộng hoà dân chủ Nhân dân Lào và Việt Nam, có tiềm năng rất lớn về đất đai, tài nguyên nước, thuỷ năng, rừng và thủy hải sản. Suy giảm dòng chảy kiệt là một trong những vấn đề nóng của lưu vực này trong những năm gần đây, đặc biệt dưới sự ảnh hưởng của biến đổi khí hậu. Nghiên cứu này thiết lập mô hình thủy lực một chiều bằng mô hình Mike 11 để mô phỏng và đánh giá thực trạng và diễn biến dòng chảy kiệt trên lưu vực sông Mã với số liệu cập nhật trong vòng 35 năm từ 1980 - 2015. | BÀI BÁO KHOA H C ỨNG DỤNG MÔ HÌNH THỦY LỰC MỘT CHIỀU ĐÁNH GIÁ XU THẾ BIẾN ĐỘNG DÒNG CHẢY KIỆT LƯU VỰC SÔNG MÃ Lương Ngọc Chung1, Trần Viết Ổn2 Tóm tắt: Sông Mã là hệ thống sông lớn phân bố trên lãnh thổ 2 quốc gia là Cộng hoà dân chủ Nhân dân Lào và Việt Nam, có tiềm năng rất lớn về đất đai, tài nguyên nước, thuỷ năng, rừng và thủy hải sản. Suy giảm dòng chảy kiệt là một trong những vấn đề nóng của lưu vực này trong những năm gần đây, đặc biệt dưới sự ảnh hưởng của biến đổi khí hậu. Nghiên cứu này thiết lập mô hình thủy lực một chiều bằng mô hình Mike 11 để mô phỏng và đánh giá thực trạng và diễn biến dòng chảy kiệt trên lưu vực sông Mã với số liệu cập nhật trong vòng 35 năm từ 1980 - 2015. Kết quả lưu lượng trung bình mùa kiệt, trung bình 3 tháng kiệt và trung bình tháng kiệt nhất tại một số vị trí như Cẩm Thủy, Lý Nhân, Sét Thôn trên hạ du sông Mã trong cho thấy xu hướng suy giảm dòng chảy kiệt tại hạ du sông Mã đã diễn ra rõ rệt trong giai đoạn 2010 - 2015. Bên cạnh đó thì giai đoạn 2000 - 2009 có mức lưu lượng kiệt cao nhất trong toàn giai đoạn tính toán. Giai đoạn kiệt nhất nằm ở giai đoạn 1990 - 2000. Từ năm 1980 - 1989 thì lưu lượng kiệt nằm trong khoảng trung bình của toàn chuỗi mô phỏng. Từ khóa: Sông Mã, mô hình MIKE 11, dòng chảy kiệt, quản lý bền vững tài nguyên nước. vững tài nguyên nước ngày càng trở nên quan 1. ĐẶT VẤN ĐỀ1 Hiện nay hầu hết các quốc gia đang gặp áp trọng và chúng ta cần đổi mới công nghệ, chính lực rất lớn đối với quản lý bền vững tài nguyên sách và thể chế để nâng cao hiệu quả sử dụng tài nước tại các lưu vực sông với nguyên nhân điển nguyên nước trong dài hạn, cũng như để đối phó hình là khó khăn trong việc tìm giải pháp đồng với ảnh hưởng của biến đổi khí hậu trong tương thuận giữa các bên liên quan để cân bằng giữa lai. Do đó, việc tính toán, mô phỏng và dự đoán mục đích phát triển kinh tế- xã hội và các mục diễn biến dòng chảy kiệt và đề xuất được các đích khác. Theo nghiên cứu của Nwankwoala phương án duy trì lưu lượng này đóng