Hệ thức hàm tương quan giữa các cumulant, hàm tương quan giữa các cumulant và hệ số dãn nở nhiệt đối với các tinh thể có cấu trúc lập phương cũng đã được xác định. Các hệ thức nhận được bao chứa cả lý thuyết cổ điển tại nhiệt độ cao và hiệu ứng lượng tử tại nhiệt độ thấp. | TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC TÂN TRÀO DETERMINE MORSE POTENTIAL, THERMAL EXPANSION COEFFICIENT AND DESCRIBE ASYMMETRICAL COMPONENTS THROUGH DEBYE -WALLER FACTOR BY ANHARMONIC CORRELATED EINSTEIN MODEL Xác định thế Morse, hệ số dãn nở nhiệt và mô tả các thành phần bất đối xứng qua hệ số Debye - Waller bằng mô hình Einstein tương quan phi điều hòa . Nguyễn Bá Đức* TÓM TẮT Thế tương tác hiệu dụng trong mô hình Einstein tương quan phi điều hòa đã được xây dựng dựa trên cơ sở tính giải tích thế tương tác Morse giữa cặp nguyên tử hấp thụ và tán xạ với các nguyên tử lân cận gần nhất, nghiên cứu đã biểu diễn hệ thức hệ số dãn nở nhiệt tại nhiệt độ cao và các biểu thức mô tả thành phần bất đối xứng (cumulant) và các đại lượng nhiệt động qua hệ số Debye-Waller. Hệ thức hàm tương quan giữa các cumulant, hàm tương quan giữa các cumulant và hệ số dãn nở nhiệt đối với các tinh thể có cấu trúc lập phương cũng đã được xác định. Các hệ thức nhận được bao chứa cả lý thuyết cổ điển tại nhiệt độ cao và hiệu ứng lượng tử tại nhiệt độ thấp. Từ khóa: Phi điều hòa; tương quan; nhiệt động; bất đối xứng; cumulant. ABSTRACT Effective potential in anharmonic correlated Einstein model was determined on to base analytics calculation Morse potential between absorber and backscatter atoms with nearest neighbor atoms, this work was represented the expression of thermal expansion coefficient at high temperatures and expressions was described ansymmetry components (cumulants) and thermodynamic quantity through Debye-Waller factor. Expressions of correlative function between the cumulants and between cumulants and thermal expansion coefficient for cubic structural crystals also was determined. The expressions obtained include classical theory at high temperature and quantum effects at low temperature. Keyword: Anharmonic; correlate; thermodynamic; ansymmetry; cumulant. * Trường Đại học Tân Trào 14 SỐ 02 – THÁNG 3 NĂM 2016 TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC TÂN TRÀO 1. Introduction Anharmonic .
