Không gian nghệ thuật và thời gian nghệ thuật là một trong những phương thức biểu hiện thế giới qua tác phẩm văn học. Nghiên cứu không gian thời gian nghệ thuật trong kịch bản tuồng Đào Tấn cũng là một cách tiệp cận để giải mã những giá trị văn học trong các tác phẩm của “Hậu Tổ nghề tuồng”. | TAN TRAO UNIVERSITY JOURNAL OF SCIENCE KHÔNG GIAN, THỜI GIAN NGHỆ THUẬT TRONG KỊCH BẢN TUỒNG ĐÀO TẤN Art space and art time in the scenario of Dao Tan’s Tuong Ngày nhận bài: 12/10/2016; ngày phản biện: 18/10/2016; ngày duyệt đăng:21/11/2016 Đinh Thị Kim Thương* TÓM TẮT Không gian nghệ thuật và thời gian nghệ thuật là một trong những phương thức biểu hiện thế giới qua tác phẩm văn học. Nghiên cứu không gian thời gian nghệ thuật trong kịch bản tuồng Đào Tấn cũng là một cách tiệp cận để giải mã những giá trị văn học trong các tác phẩm của “Hậu Tổ nghề tuồng”. Từ khóa: Không gian nghệ thuật; thời gian nghệ thuật; tuồng Đào Tấn ABSTRACT Art space and art time is one of method to express the world's by literature. Studying art space and art time in Dao Tan’s Tuong is also an approach to clarify the literary values of the “posteriori ancestor of Tuong” work. Keywords: Art space; art time; Dao Tan’s Tuong 1. Đặt vấn đề Không gian và thời gian là một phạm trù triết học chỉ sự tồn tại của thế giới vật chất. Tác phẩm văn học là một thế giới nghệ thuật. Trong thế giới đó, con người tồn tại trong một khoảng không gian và thời gian đặc biệt, đó là không gian nghệ thuật và thời gian nghệ thuật. Nó không chỉ là không gian và thời gian vật chất mà là một phương thức biểu hiện thế giới tinh thần, hiện thực đời sống thông qua tác phẩm văn học. Là nhà soạn tuồng xuất sắc nhất trong giai đoạn nửa cuối thế kỷ XIX, kịch bản tuồng Đào Tấn đã được nghiên cứu dưới nhiều góc độ khác nhau như: nội dung tư tưởng, kết cấu, ngôn ngữ, nhân vật. nhưng vấn đề không gian, thời gian nghệ thuật trong kịch bản tuồng của ông chưa được đề cập đến một cách cụ thể. Ở bài viết này, chúng tôi tiếp cận, nghiên cứu kịch bản tuồng của Đào Tấn * Thạc sĩ - Trường Đại học Thủ đô Hà Nội 42 2016 bằng lý thuyết không gian, thời gian nghệ thuật của thi pháp học. 2. Không gian nghệ thuật Không gian là môi trường tồn tại của con người: dòng sông, cánh đồng, ngọn núi, đèo xa, biển cả. Không gian .