Bài báo này trình bài các kết quả về chuyển pha Kosterlitz – Thouless, còn gọi là chuyển pha tôpô. Đây là kết quả chính giúp các nhà vật lý này nhận được giải Nobel 2016. Những người đoạt giải năm nay đã mở cánh cửa vào một thế giới mới, nơi mà vật chất tồn tại ở các trạng thái kỳ lạ. | Kỷ yếu kỷ niệm 35 năm thành lập Trường ĐH ng nghiệp Th ph m T h inh -2017) SỰ CHUYỂN PHA KOSTERLITZ – THOULESS Đinh Nguyễn Trọng Nghĩa Trường Đại họ ng nghiệp Th ph m Thành phố h inh Email: nghiadnt@ Ngày nhận bài: 26/06/2017; Ngày chấp nhận đăng: 30/08/2017 TÓM TẮT Bài báo này trình bài các kết quả về chuyển pha Kosterlitz – Thouless, còn gọi là chuyển pha tôpô. Đây là kết quả chính giúp các nhà vật lý này nhận được giải Nobel 2016. Những người đoạt giải năm nay đã mở cánh cửa vào một thế giới mới, nơi mà vật chất tồn tại ở các trạng thái kỳ lạ. Họ đã sử dụng phương pháp toán học tiên tiến để nghiên cứu các trạng thái bất thường của vật chất như trạng thái siêu dẫn, siêu chảy và qua đó đã thu được những hiểu biết lý thuyết mới về những bí ẩn của vật chất. Nhiều người hy vọng rằng lý thuyết này sẽ mở ra tương lai mới cho cả ngành khoa học vật liệu và điện tử. Từ khóa: chuyển pha KT, chuyển pha tôpô, Nobel vật lý. 1. GIỚI THIỆU Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển đã công bố giải Nobel Vật lý 2016. Theo đó, ba nhà vật lý người Anh đang làm việc tại các trường đại học của Mỹ là: David Thouless (Đại học Washington, Seattle, 82 tuổi, sinh ra tại Bearsden, Scotland), Duncan Haldane (Đại học Princeton, New Jersey, 65 tuổi, sinh ra tại London) và Michael Kosterlitz (Đại học Brown, Providence, 74 tuổi, sinh ra tại Aberdeen) cùng chia nhau giải thưởng trị giá 8 triệu kronor Thụy Điển (khoảng USD). Thouless được nhận một nửa số giải thưởng này, nửa khác sẽ được chia đều cho 2 nhà vật lý còn lại. ình . Ba nhà khoa học đạt giải Nobel Vật lý 2016 (thứ tự từ trái sang) David Thouless, Duncan Haldane và Michael Kosterlitz. Thông báo của Quỹ Nobel trên trang web Nobel Prize cho biết, ba nhà vật lý người Anh được vinh danh nhờ những phát hiện lý thuyết về quá trình chuyển pha tôpô và các pha tôpô của vật chất (topological phase transitions and topological phases of matter). Thông báo nhấn mạnh: “Những người giành giải thưởng năm nay đã mở ra .
