Bài báo này giới thiệu những ý tưởng chính về phân tích khái niệm hình thức một cách cơ bản mà không sử dụng các định nghĩa toán học hình thức. Người đọc có thể hiểu được kỹ thuật quan trọng về việc biểu diễn tri thức đồ họa, cụ thể là sơ đồ khái niệm Lưới. Ngoài ra, bài báo còn trình bày một số ứng dụng về phân tích khái niệm hình thức. | KHOA HỌC CÔNG NGHỆ FCA VÀ TIẾN HÓA ONTOLOGY TỰ ĐỘNG ThS. Nguyễn Thanh Long(1), ThS. Huỳnh Nhứt Phát(2) (1) Trường Đại học Công nghiệp Thực phẩm ,(2)Trường Đại học Nguyễn Tất Thành Ngày gửi bài: 06/5/2016 Ngày chấp nhận đăng: 11/6/2016 TÓM TẮT Bài báo này giới thiệu những ý tưởng chính về phân tích khái niệm hình thức một cách cơ bản mà không sử dụng các định nghĩa toán học hình thức. Người đọc có thể hiểu được kỹ thuật quan trọng về việc biểu diễn tri thức đồ họa, cụ thể là sơ đồ khái niệm Lưới. Ngoài ra, bài báo còn trình bày một số ứng dụng về phân tích khái niệm hình thức. Từ khóa: Phân tích khái niệm hình thức, khái niệm Lưới, các hình thức theo ngữ cảnh FCA AND ONTOLOGY AUTOMATION EVOLUTION ABSTRACT This paper introduces the main idea about a fundamental way of Formal Concepts Analysis without using the formal mathematical definitions. The reader can understand important techniques of graphical knowledge representation, namely conceptual diagram. In addition, the paper also presents some applications of Formal Concepts Analysis. Key words: Concept lattices, Contextual forms, Formal Concepts Analysis. 1. TỔNG QUAN VỀ FCA (FORMAL CONCEPTS ANALYSIS) . Giới thiệu FCA là một phương pháp phân tích dữ liệu được phát triển phổ biến thông qua các miền khác nhau. FCA mô tả mối quan hệ giữa tập các đối tượng và tập các thuộc tính cụ thể. Dữ liệu này thường xuất hiện trong nhiều lĩnh vực hoạt động của con người. FCA đưa ra hai loại dữ liệu, dữ liệu vào và dữ liệu ra. Trước tiên, ta tìm hiểu là mạng khái niệm. Mạng khái niệm là tập các khái niệm hình thức với dữ liệu vào được phân cấp theo thứ tự của mối quan hệ subconcept-superconcept. Các khái niệm hình thức là các nhóm cụ thể đại diện cho các khái niệm theo quy luật tự nhiên, chẳng hạn như “sinh vật sống trong nước”, “xe hơi với các hệ thống điều khiển bánh xe”, “một số có thể chia hết cho 3 và 4”,. Kế tiếp, dữ liệu ra của FCA là tập các thuộc tính liên quan.