Chi trả dịch vụ hệ sinh thái là công cụ kinh tế điều tiết mối quan hệ giữ người cung cấp dịch vụ và người hưởng lợi từ các dịch vụ của hệ sinh thái mang lại. Người sử dụng dịch vụ chi trả cho những người tham gia duy trì, bảo vệ và phát triển các chức năng của hệ sinh thái. Từ đây có thể tạo ra các nguồn quỹ cho các mô hình sản xuất bền vững , thúc đẩy và gia tăng khả năng bảo vệ nguồn tài nguyên tự nhiên như rừng, nguồn nước mặn, nước viết giới thiệu chi trả dịch vụ hệ sinh thái, một số kết quả nghiên cứu áp dụng chi trả dịch vụ hệ sinh thái trên Thế giới và Việt Nam. | NGHIEÂN CÖÙU - TRAO ÑOÅI CHI TRAÛ DÒCH VUÏ HEÄ SINH THAÙI TREÂN THEÁ GIÔÙI VAØ VIEÄT NAM BUØI THÒ NGA Tröôøng Ñaïi hoïc Caàn Thô Giôùi thieäu chi traû dòch vuï heä sinh thaùi Chi traû dòch vuï heä sinh thaùi (Payments for ecosystem services) laø coâng cuï kinh teá ñieàu tieát moái quan heä giöõa ngöôøi cung caáp dòch vuï vaø ngöôøi höôûng lôïi töø caùc dòch vuï cuûa heä sinh thaùi mang laïi. Ngöôøi söû duïng dòch vuï chi traû cho nhöõng ngöôøi tham gia duy trì, baûo veä vaø phaùt trieån caùc chöùc naêng cuûa heä sinh thaùi. Töø ñaây coù theå taïo ra nguoàn quyõ cho caùc moâ hình saûn xuaát beàn vöõng, thuùc ñaåy vaø gia taêng khaû naêng baûo veä nguoàn taøi nguyeân töï nhieân nhö röøng, nguoàn nöôùc maët, nöôùc ngaàm, Chi traû dòch vuï heä sinh thaùi do caùc beân tham gia thò tröôøng (ngöôøi baùn-ngöôøi cung caáp dòch vuï vaø ngöôøi mua - ngöôøi tieâu duøng), nhöng hoï ñeàu tìm caùch toái ña hoaù lôïi ích cuûa vaäy Nhaø nöôùc phaûi ñoùng vai troø ñieàu phoái chung cho hoaït ñoäng naøy. Dòch vuï chi traû heä sinh thaùi coù 3 loaïi dòch vuï chính vôùi muïc ñích khaùc nhau veà kinh teá - xaõ hoäi, bao goàm (UNEP, 2008): - Dòch vuï cung caáp: thöïc phaåm, nöôùc saïch, nguyeân lieäu, nhieân lieäu, sôïi, nguoàn gen. - Dòch vuï baûo veä moâi tröôøng: phoøng hoä ñaàu nguoàn, haïn cheá luõ luït, ñieàu hoaø khí haäu, ñieàu tieát nöôùc, loïc nöôùc, tröõ cacbon. - Dòch vuï vaên hoùa, du lich sinh thaùi: giaûi trí vaø du lòch sinh thaùi, lòch söû, khoa hoïc vaø giaùo duïc. 2 Moät soá keát quaû nghieân cöùu aùp duïng chi traû dòch vuï heä sinh thaùi treân theá giôùi Haàu heát caùc thò tröôøng vaø heä thoáng chi traû dòch vuï heä sinh thaùi ñeàu ñang ñöôïc phaùt trieån ôû Baéc Myõ vaø chaâu AÂu. Chi traû dòch vuï heä sinh thaùi trong noâng nghieäp ôû caùc nöôùc naøy ñaõ ñaït nhieàu tyû USD vaø taïo thuaän lôïi cho coâng taùc baûo toàn ña daïng sinh hoïc vaø phaùt trieån beàn vöõng. Trong khi ôû chaâu Myõ Latinh, chi traû dòch vuï heä sinh thaùi ñaõ ñöôïc thöû nghieäm .
