Bài viết giới thiệu về tình trạng liệt miễn dịch trong SIRS và nhiễm khuẩn huyết, các phương pháp chẩn đoán và những nghiên cứu hiện nay nhằm phục hồi tình trạng liệt miễn dịch. | TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 5-2015 LIỆT MIỄN DỊCH TRONG HỘI CHỨNG ĐÁP ỨNG VIÊM TOÀN THÂN (TỔNG QUAN) Đồng Sĩ Sằng ; Bùi Đức Phú* Nguyễn Ngọc Minh*; Nguyễn Đặng Dũng TÓM TẮT Khái niệm hội chứng đáp ứng viêm toàn thân (SIRS) dùng để mô tả đáp ứng sinh lý bệnh lý phức tạp đối với một tác động nhƣ nhiễm trùng, chấn thƣơng, bỏng, viêm tụy hoặc nhiều tổn thƣơng khác. Đáp ứng viêm toàn thân gồm 2 pha: sau pha đáp ứng tiền viêm quá mức qua trung gian cytokine (cytokine storm) là pha chống viêm với biểu hiện giảm miễn dịch (MD) (hypoimmune state) hay liệt MD (immunoparalysis) làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và tử vong. Nhiều cơ chế chịu trách nhiệm cho ức chế MD này, bao gồm tăng sản xuất các cytokine chống viêm nhƣ IL-10, mất tế bào MD do apoptosis, tăng tế bào lympho T điều hòa và tế bào ức chế có nguồn gốc từ tủy xƣơng và tình trạng “kiệt quệ” tế bào. Các xét nghiệm cytokine, biểu hiện HLA-DR ở tế bào mono và tiết TNF-α máu toàn phần ex vivo là những xét nghiệm có triển vọng để ƣớc tính tình trạng rối loạn chức năng MD tƣơng đối ở BN SIRS hoặc nhiễm khuẩn huyết (NKH - sepsis). Nhiều bằng chứng gợi ý rằng liệt MD có thể phục hồi với những tác dụng có lợi trên kết quả lâm sàng. Những thử nghiệm lâm sàng hiện nay sử dụng một số thuốc điều biến hoặc kích thích MD để làm tăng đáp ứng MD của BN. Những hiểu biết về sinh lý bệnh của SIRS và NKH cũng nhƣ cơ chế gây liệt MD sẽ cần thiết để nhận diện sớm các pha MD bằng tham số lâm sàng và cận lâm sàng. Do vậy, cần ƣu tiên phát triển các phác đồ theo dõi và điều biến MD trong chiến lƣợc cải thiện các hậu quả do SIRS và NKH gây ra ở BN ngƣời lớn và trẻ em có bệnh lý nặng. * Từ khóa: Hội chứng đáp ứng viêm toàn thân; Nhiễm khuẩn huyết; Liệt miễn dịch. Immunoparalysis in the Systemic Inflammatory Response Syndrome (Review) Summary The concept of systemic inflammatory response syndrome (SIRS) is used to describe a complex pathophysiologic response to an insult such as infection, trauma, burn, pancreatitis, and a variety of other .
