Nồng độ H+ trong dịch ngoại bào bình thường là 40 nmol/L (pH=). Rối loạn thăng bằng khi có sự thay đổi nồng độ H+ và HCO3- trong máu. Thăng bằng nội môi về acid-bazơ là điều kiện cần thiết cho hoạt động bình thường cuả tế bào, được duy trì nhờ ba thành phần : (1) Khả năng đệm cuả dịch ngoại bào (HCO3-) và dịch nội bào (protein và các phosphat vô cơ và hữu cơ) . | RÓI LOẠN THĂNG BẰNG KIỀM TOAN Bs Phạm Thị Phương Thảo Khoa Hồi sức chống độc I. ĐẠI CƯƠNG . Định nghĩa Nồng độ H trong dịch ngoại bào bình thường là 40 nmol L pH . Rối loạn thăng bằng khi có sự thay đổi nồng độ H và HCO3 trong máu. Thăng bằng nội môi về acid-bazơ là điều kiện cần thiết cho hoạt động bình thường cuả tế bào được duy trì nhờ ba thành phần 1 Khả năng đệm cuả dịch ngoại bào HCO3 và dịch nội bào protein và các phosphat vô cơ và hữu cơ . 2 Hoạt động thông khí phế nang làm thay đổi pCO2 3 Sự điều hoà bài tiết H và tái hấp thu HCO3 cuả thận Giá trị cuả 1 kết quả khí máu động mạch bình thường pH pCO2 40 5 mmHg HCO3 24 4 mEq L Sự liên hệ giưã các thông số này được xác định bởi phương trình Henderson-Hasselbach pH log HCO3 x CO2 . Một số thuật ngữ chỉ rối loạn thăng bằng kiềm toan Rối loạn Thay đổi tiên phát Đáp ứng bù trừ Bù trừ dự kiến Toan chuyển hoá -r HCO3- 4 pCO2 từ mmHg cho mỗi 1 mEq L ị HCO3- pCO2 bằng 2 số cuối cuả pH x 100 pCO2 HCO3- 8 2 Kiềm chuyển hoá hco3- bpCO2 mmHg cho mỗi 1 mEq L HCO3- pCO2 HCO3 21 2 Toan hô hấp Cấp Mạn pCO2 HCO3- mEq L cho mỗi 10 mmHg pCO2 HCO3- mEq L cho mỗi 10 mmHg pCO2 pH pCO2 - 40 pH pCO2 - 40 Kiềm hô hấp Cấp Mạn pCO2 4 HCO3- mEq L cho mỗi 10 mmHg 4 pCO2 HCO3- mEq L cho mỗi 10 mmHg 4 pCO2 pH 40 - pCO2 pH 40- pCO2 1 Toan chuyển hoá Là hậu quả giảm nồng độ HCO3 ban đầu trong máu do mất HCO3 hoặc tích tụ các acid cơ thể bù trừ bằng cách tăng thông khí để làm giảm pCO2 . Kiềm chuyển hoá Được đặc trưng bởi tăng nồng độ HCO3 ban đầu trong máu do mất H hoặc do ứ HCO3 cơ thể bù trừ bằng cách giảm thông khí phế nang để làm tăng pCO2 Toan hô hấp Là sự tăng pCO2 ban đầu do giảm thông khí phế nang. Thận đáp ứng bù trừ bằng cách tăng bài tiết H 3-5 ngày và gây ra tăng HCO3 trong máu. Kiềm hô hấp Gia tăng thông khí làm giảm pCO2 trong máu . về sau thận đáp ứng bù trừ bằng cách giảm bài tiết NH4 để làm giảm HCO3- trong máu. II. SƠ ĐỒ CHẨN
