Bài viết trình bày về: Những hiểu biết cơ bản về luật bản quyền gồm quyền tái bản, quyền phóng tác tác phẩm, quyền phát hành, quyền trình diễn trình chiếu hay biểu diễn. mà các cơ quan thư viện cần nắm rõ. | Hội nghị quốc tế về thư viện – TP. HCM 28-30/8/2006 VẤN ĐỀ BẢN QUYỀN TRONG THƯ VIỆN ThS. HOÀNG TUYẾT ANH Đai học Quốc tế RMIT Việt Nam 1) Những hiểu biết cơ bản về bản quyền Tổ chức hoặc cá nhân giữ bản quyền nghĩa là họ “sở hữu” một số các quyền lợi được gọi là các “đặc quyền” bao gồm: 1) quyền tái bản, 2) quyền phóng tác, 3) quyền phát hành, 4) quyền trình diễn, trình chiếu hay biểu diễn tác phẩm nghệ thuật và 5) quyền phát thanh băng ghi âm bằng phương tiện truyền thanh kỹ thuật số. Thư viện không thể xâm phạm những “đặc quyền” này trừ phi mục đích sử dụng tác quyền không rơi vào những quy định của các quyền nói trên. Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu năm “đặc quyền” và ảnh hưởng của các quyền này trong hoạt động phục vụ bạn đọc của thư viện thông qua một vài ví dụ. Quyền tái bản: là quyền quản lý tái bản một tác phẩm của một tác giả hay nhóm tác giả. Đây là vấn đề liên quan mật thiết với công tác phục vụ bạn đọc của thư viện. Thư viện thường nhận được các yêu cầu của bạn đọc đề nghị cung cấp các bản sao dưới dạng ảnh chụp (photocopy) vài trang của tác phẩm viết tay, một chương của quyển sách, từng phần của bản đồ, bản vẽ, đồ hình, . hoặc ở dạng điện tử (scanning) và chuyển đến bạn đọc qua thư điện tử, hay sao lưu trong đĩa mềm hoặc đĩa CD-ROM, hoặc dạng bản in giấy. Khi thực hiện yêu cầu của bạn đọc, chúng ta phải xem xét tác phẩm thuộc phạm vi công cộng, phạm vi sử dụng bình đẳng, hay thuộc phạm vi của luật bản quyền quy định. Nếu tác phẩm cấp bản quyền thì chúng ta buộc phải xin phép tác giả trước khi tiến hành bản sao chụp tài liệu. Tác phẩm thuộc phạm vi sử dụng công cộng (public domain – phạm vi SDCC) là tác phẩm không thuộc sự bảo hộ của luật bản quyền; do đó thư viện có toàn quyền sử dụng tác phẩm mà không bị giới hạn về số lần sử dụng và số lượng bản sao chụp. Tác phẩm được quy định không thuộc sự bảo hộ của luật bản quyền là 1) khi bản quyền của tác phẩm đã hết thời hạn quy định, 2) tác giả không tuân thủ một cách nghiêm ngặt các điều khoản của luật bản .
