Mũi nhô và các chướng ngại vật ven bờ như kè mỏ hàn, kè cảng, . , tạo ra trường sóng nhiễu xạ chứa ba phân khu, trong đó phân khu sóng chuyển tiếp đóng vai trò ñặc biệt quan trọng gây nên tình trạng xói lở bờ quyết liệt nhất. Điển hình là bãi biển Phan Thiết và cụm dân cư bờ Nam thị trấn La Gi, nơi trường sóng chịu ảnh hưởng của các hệ thống kè cảng. Đó cũng là một trong những nguyên nhân chính gây tình trạng đóng, mở cửa An Hải (ñầm Ô Loan). | Tạp chí Khoa học và Công nghệ biển T11 (2011). Số 3. Tr 15 - 30 VỀ NHỮNG CẤU TRÚC THỦY ðỘNG LỰC ðẶC THÙ GÂY XÓI LỞ-BỒI TỤ TẠI DẢI VEN BỜ NAM TRUNG BỘ LÊ PHƯỚC TRÌNH, BÙI HỒNG LONG, LÊ ðÌNH MẦU, PHẠM BÁ TRUNG Viện Hải dương học Tóm tắt: Những cấu trúc thủy ñộng lực ñặc thù bao gồm các xoáy thuận chiều kim ñồng hồ ñược hình thành và tồn tại trong các vịnh hở (open bays) thuộc dải ven bờ Nam Trung bộ, các phân khu sóng chuyển tiếp trong trường sóng nhiễu xạ. Nhánh Tây của xoáy là nhân tố quan trọng bậc nhất gây ra tình trạng bồi lấp các cửa, ñiển hình là cửa Sa Huỳnh, cửa Tam Quan và cửa ðề Gi. Mũi nhô và các chướng ngại vật ven bờ như kè mỏ hàn, kè cảng, . , tạo ra trường sóng nhiễu xạ chứa ba phân khu, trong ñó phân khu sóng chuyển tiếp ñóng vai trò ñặc biệt quan trọng gây nên tình trạng xói lở bờ quyết liệt nhất. ðiển hình là bãi biển Phan Thiết và cụm dân cư bờ Nam thị trấn La Gi, nơi trường sóng chịu ảnh hưởng của các hệ thống kè cảng. ðó cũng là một trong những nguyên nhân chính gây tình trạng ñóng, mở cửa An Hải (ñầm Ô Loan). Từ khóa: Nam Trung bộ (NTB), thủy thạch ñộng lực, xoáy thuận, mũi nhô, xói lở-bồi tụ, khúc xạ, nhiễu xạ, hướng ðông Bắc (NE), ðông ðông Bắc (NNE), Tây Nam (SW). I. MỞ ðẦU Hệ thủy ñộng lực ven bờ và hình thái bờ Nam Trung bộ (NTB) từ ðà Nẵng ñến Bình Thuận mang nhiều nét ñặc thù tạo ra những cấu trúc thủy ñộng lực tách biệt và khác biệt nhau, và từ ñó là những dạng xói lở-bồi tụ khá ñiển hình gây ảnh hưởng ñáng kể lên cuộc sống các cộng ñồng dân cư và hoạt ñộng kinh tế - xã hội ở nhiều ñịa phương. Thực tiễn ñòi hỏi các nhà khoa học phải ñiều tra-nghiên cứu một cách cơ bản những vấn ñề này, cho nên một số ñề tài ñã ñược triển khai tại Viện Hải dương học. Bài báo này tổng hợp khía cạnh ñộng lực của các ñề tài, chú trọng những cấu trúc thủy ñộng lực cục bộ mang tính ñặc thù và cơ chế hình thành chúng, mối quan hệ với những khu bờ bị xói hoặc bồi nghiêm trọng. Nhân tố bao trùm về không gian và thời gian ñối với hệ thủy - thạch ñộng lực .
