Các nghiên cứu về động lực và tương tác sông biển - biển ở vùng cửa sông gần đây đã biết đến sự xuất hiện của vùng nước đục nhất (Maximum Turbidity Zone - MTZ) so với xung quanh. Đây là nơi giàu dinh dưỡng liên quan đến tài nguyên sinh vật phong phú, nhưng cũng là nơi có khả năng tích luỹ cao các chất gây ô nhiễm. Các kết quả nghiên cứu bằng mô hình Delf 3D đã cho phép phát hiện các vùng MTZ này ở vùng cửa sông Bạch Đằng. | Tạp chí Khoa học và Công nghệ Biển T12 (2012). Số 3. Tr 1 - 11 ỨNG DỤNG MÔ HÌNH TOÁN NGHIÊN CỨU VÙNG NƯỚC ĐỤC NHẤT Ở VÙNG CỬA SÔNG BẠCH ĐẰNG VŨ DUY VĨNH, TRẦN ĐỨC THẠNH Viện Tài nguyên và Môi trường Biển Tóm tắt: Các nghiên cứu về động lực và tương tác sông biển - biển ở vùng cửa sông gần đây đã biết đến sự xuất hiện của vùng nước đục nhất (Maximum Turbidity Zone MTZ) so với xung quanh. Đây là nơi giàu dinh dưỡng liên quan đến tài nguyên sinh vật phong phú, nhưng cũng là nơi có khả năng tích luỹ cao các chất gây ô nhiễm. Các kết quả nghiên cứu bằng mô hình Delf 3D đã cho phép phát hiện các vùng MTZ này ở vùng cửa sông Bạch Đằng. Chúng có quy mô và vị trí luôn biến đổi theo vai trò ảnh hưởng của dòng vật chất từ lục địa ra biển theo mùa và dao động mực nước thuỷ triều. MTZ có vị trí xa nhất cách bờ khoảng 15km vào pha triều xuống mùa mưa. Vào mùa khô, chúng có qui mô nhỏ và vị trí xuất hiện gần bờ hơn. I. MỞ ĐẦU Hình 1. Sơ đồ mô tả khái niệm vùng nước đục nhất ở cửa sông (MTZ) [2] Các vùng cửa sông (VCS) chỉ chiếm chưa tới 10% diện tích bề mặt đại dương thế giới [14] nhưng lại có một vai trò rất quan trọng trong chu trình vật chất toàn cầu. Gần đây, các nghiên cứu về động lực và tương tác lục địa - biển ở VCS đã phát triển mạnh mẽ, trong đó nổi bật lên vấn đề về sự xuất hiện của vùng nước đục nhất (Maximum Turbidity Zone MTZ), (hình 1). Đây là nơi hội tụ - tương tác của khối nước sông nằm trên có hàm lượng chất lơ lửng cao hơn nằm trên khối nước biển mặn có tỷ trọng lớn hơn nằm ở phía dưới hình thành nên nêm mặn [1, 5, 7, 14]. MTZ không chỉ là nơi lắng đọng, tích tụ vật chất từ 1 lục địa đưa ra, rất giàu các chất dinh dưỡng [15] mà cũng là nơi tích tụ các hoá chất độc hại và kim loại nặng [3, 4, 18]. Các chất gây ô nhiễm tại đây được hấp thụ vào sinh vật phù du, qua các chuỗi thức ăn ảnh hưởng đến toàn bộ hệ sinh thái khu vực. Mặt khác, MTZ là nơi có nguồn thức ăn phong phú nên các loài cá và sinh vật khác tập trung đến đây sinh sống và đẻ trứng [8, 10]. Vì .
