Núi lửa bùn xảy ra chủ yếu trong phạm vi các bể trầm tích, trên đất liền và cả dưới đáy biển, tại những khu vực xung yếu hoặc nơi giao cắt giữa các hệ thống đứt gãy hoạt động kiến tạo bên trong vỏ Trái đất gây ra. Hoạt động của chúng dưới biển có thể gây ra rủi ro tiềm năng đối với các hoạt động khoan dầu khí cũng như với đường ống dẫn dầu-khí. Qua thời gian, các hoạt động tìm kiếm, thăm dò và khai thác dầu khí trên khu vực Biển Đông diễn ra khá sôi động, đặc biệt là ở khu vực các bể trầm tích trên thềm lục địa. | Tạp chí Khoa học và Công nghệ Biển; Tập 14, Số 4; 2014: 341-347 DOI: VÀI NÉT TỔNG QUAN VỀ NÚI LỬA BÙN TRÊN THỀM LỤC ĐỊA Trần Tuấn Dũng1*, Phí Trường Thành1, Doãn Thế Hưng2 1 Viện Địa chất và Địa vật lý biển-Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam 2 Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam * E-mail: trantuandung@ Ngày nhận bài: 23-5-2014 TÓM TẮT: Núi lửa bùn xảy ra chủ yếu trong phạm vi các bể trầm tích, trên đất liền và cả dưới đáy biển, tại những khu vực xung yếu hoặc nơi giao cắt giữa các hệ thống đứt gãy hoạt động kiến tạo bên trong vỏ Trái đất gây ra. Hoạt động của chúng dưới biển có thể gây ra rủi ro tiềm năng đối với các hoạt động khoan dầu khí cũng như với đường ống dẫn dầu-khí. Qua thời gian, các hoạt động tìm kiếm, thăm dò và khai thác dầu khí trên khu vực Biển Đông diễn ra khá sôi động, đặc biệt là ở khu vực các bể trầm tích trên thềm lục địa. Vì vậy, trong bài báo này, các tác giả tập trung vào phân tích khái quát một số đặc điểm của núi lửa bùn cũng như là cơ chế hình thành và mối quan hệ của chúng với khí hydrate, trượt lở ngầm, làm tiền đề định hướng cho những nghiên cứu sau này. Từ khóa: Núi lửa bùn, trượt lở ngầm, khí hydrate. MỞ ĐẦU Nghiên cứu núi lửa bùn được quan tâm nhiều từ các nhà khoa học trong những thập kỷ gần đây bởi sự rủi ro tiềm năng của nó đối với các hoạt động khoan dầu khí, thiết lập đường ống dẫn trên bề mặt đáy biển, cũng như ở những khu vực có tiềm năng khí hydrate cao. Núi lửa bùn được hình thành tương tự như núi lửa magma. Chúng thường xảy ra tại những khu vực xung yếu hoặc nơi giao cắt giữa các hệ thống đứt gãy do hoạt động kiến tạo bên trong vỏ trái gây ra. Tuy nhiên, sự khác biệt giũa núi lửa bùn và núi lửa magma là: Núi lửa magma được thành tạo ở dưới sâu, nơi ranh giới giữa các mảng thạch quyển, còn núi lửa bùn được hình thành ở nông hơn, trong phạm vi các bể trầm tích. Núi lửa bùn thường xuất hiện ở độ sâu từ 8 km đến 22 km. Hoạt động của
