Nhằm xác định tính an toàn của acid gambogic, bài viết nghiên cứu được thực hiện với mục tiêu nhằm đánh giá độc tính cấp của acid gambogic đường uống trên động vật thực nghiệm. | TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC ĐỘC TÍNH CẤP CỦA ACID GAMBOGIC TRÊN ĐỘNG VẬT THỰC NGHIỆM Trần Thanh Tùng1, Trần Thị Thu Thủy2, Nguyễn Thị Thanh Loan1 1 Trường Đại học Y Hà Nội Viện Hóa học các Hợp chất Thiên nhiên, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam 2 Nghiên cứu thực hiện nhằm đánh giá độc tính cấp của acid gambogic dùng đường uống trên động vật thực nghiệm. Nghiên cứu độc tính cấp được tiến hành theo Hướng dẫn của Tổ chức Y tế Thế giới. Chuột nhắt trắng chủng Swiss được uống thuốc thử acid gambogic với liều tăng dần để xác định liều thấp nhất gây chết 100% chuột (LD100) và liều cao nhất không gây chết chuột (LD0). Liều gây chết 50% chuột (LD50) của acid gambogic và khoảng tin cậy 95% được tính dựa theo phương pháp Litchfied - Wilcoxon. Kết quả nghiên cứu cho thấy liều 600 mg/kg là mức liều thấp nhất gây chết 100% chuột và liều 100 mg/kg là liều cao nhất không gây chết chuột. Ngoài ra, liều LD50 được xác định là 281,58 mg/kg với khoảng tin cậy 95% là [277,99 mg/kg - 285,18 mg/kg]. Từ khóa: Acid gambogic, độc tính cấp, động vật thực nghiệm I. ĐẶT VẤN ĐỀ Acid gambogic là thành phần chính trong nhựa cây Đằng hoàng (Garcinia hanburyi Hook. f., thuộc họ Guttiferae), một cây thuốc đông y phân bố đặc hữu ở vùng Đông Nam Á trong đó có Việt Nam [1]. Mặc dù được phân lập và xác định cấu trúc từ những năm 60 của thế kỷ trước nhưng đến năm 2004 hoạt tính chống ung thư của acid gambogic mới được chú ý. Các nghiên cứu in vitro và in vivo đã chỉ ra acid gambogic có tác dụng trên nhiều loại ung thư như ung thư gan, ung thư dạ dày, ung thư phổi và ung thư vú [2 - 7]. Cơ chế tác dụng của acid gambogic có liên quan đến gây độc tế bào, ức chế tăng sinh, thúc đẩy quá trình tự chết của tế bào bằng cách hoạt hóa enzym caspase 3, ức chế sự gắn kết của protein anti-apoptotic với peptid [7 - 9]. Hiện nay, trên thế giới chưa có công trình nào công bố về công nghệ phân lập acid gambogic ở qui mô công nghiệp mà chỉ có một số phương pháp chiết xuất ở qui mô phòng thí nghiệm. Trong .
