Bài viết trình bày về tín ngưỡng nữ thần ở thành phố Sa Đéc, thuộc tỉnh Đồng Tháp được thể hiện qua bốn dạng thức thờ phổ biến gồm: bà Chúa Xứ, bà Thiên Hậu, bà Ngũ Hành và bà Cố Hỷ. | TẠP CHÍ KHOA HỌC TRƯỜNG ĐẠI HỌC TRÀ VINH, SỐ 30, THÁNG 6 NĂM 2018 MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM CỦA TÍN NGƯỠNG NỮ THẦN Ở SA ĐÉC, ĐỒNG THÁP Dương Thanh Tùng1 FEATURES OF GODDESS WORSHIP IN SA DEC, DONG THAP PROVINCE Duong Thanh Tung1 Tóm tắt – Bài viết trình bày về tín ngưỡng nữ thần ở thành phố Sa Đéc, thuộc tỉnh Đồng Tháp được thể hiện qua bốn dạng thức thờ phổ biến gồm: bà Chúa Xứ, bà Thiên Hậu, bà Ngũ Hành và bà Cố Hỷ. Bên cạnh những đặc điểm chung được chia sẻ rộng rãi giữa các nữ thần thờ phượng trên toàn quốc, tín ngưỡng nữ thần ở Sa Đéc đã thể hiện mạnh mẽ qua hai đặc điểm nổi bật: tính dung hợp đa văn hóa và tính khoan dung. Vì vậy, công tác bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa của loại hình tín ngưỡng này trong bối cảnh hội nhập hiện nay là một việc làm cần thiết và ý nghĩa cho cả nhà nước và cộng đồng. Từ khóa: tín ngưỡng, Nữ thần, Sa Đéc, dung hợp, khoan dung. and public communities. Keywords: beliefs, Goddess worship, Sa Dec, hybridity, tolerance. I. ĐẶT VẤN ĐỀ Vùng văn hóa Nam Bộ với điều kiện tự nhiên trù phú là đồng bằng nhiều phù sa, kênh rạch đan xen, đồi núi thấp tạo điều kiện tốt cho canh tác nông nghiệp lúa nước và nuôi trồng thủy sản phát triển. Trong quá trình di cư và khai hoang vùng đất Nam Bộ còn nhiều hoang sơ đến nỗi “con chim kêu cũng sợ, con cá vùng cũng kinh” (Ca dao Nam Bộ), trong một môi trường sinh sống nhiều bất trắc và khó khăn, đời sống tâm linh của người dân luôn ước vọng được che chở, cầu mong vạn vật sinh sôi nảy nở. Các loại hình tín ngưỡng ở Nam Bộ đã tồn tại không phân biệt ranh giới rõ ràng mà thường dung hòa với nhau, phù hợp với nền tảng truyền thống văn hóa và các giá trị nhân văn của cộng đồng, tạo nên một bức tranh văn hóa đa sắc màu. Ở đó, một số loại hình tín ngưỡng sẽ bị “khúc xạ”, “dân gian hóa” hoặc là “Việt hóa” để thích ứng với đời sống tâm linh của cộng đồng là hiện tượng dễ dàng tìm thấy trong các loại hình tín ngưỡng ở Nam Bộ, trong đó có tín ngưỡng nữ thần. Còn tại Sa Đéc, một vùng đất có đặc thù lối sống cư dân mang .
