Tài liệu “Sinh lý tế bào trao đổi chất qua màng tế bào” thuộc bộ bài giảng “Sinh lý học ĐH Y Hà Nội” có kết cấu nội dung trình bày về: Đặc điểm cấu trúc - chức năng của màng tế bào, các hình thức vận chuyển vật chất qua màng tế bào, vận chuyển qua một lớp tế bào, hiện tượng nhập bào, tiêu hóa chất và xuất bào. tài liệu để trình bày được: Sự khuếch tán qua màng tế bào, các hình thức vận chuyển tích cực qua màng. | BÀI 3. SINH LÝ TẾ BÀO TRAO ĐỔI CHẤT QUA MÀNG TẾ BÀO Mục tiêu học tập: Sau khi học xong bài này, sinh viên có khả năng: 1. Trình bày được sự khuếch tán qua màng tế bào. 2. Trình bày được các hình thức vận chuyển tích cực qua màng. 3. Trình bày được hình thức vận chuyển qua một lớp tế bào. 4. Trình bày được hiện tượng thực bào, ẩm bào, tiêu hóa chất trong tế bào và xuất bào. Cơ thể con người được cấu tạo từ muôn vàn tế bào. Tế bào là đơn vị cấu tạo và là đơn vị chức năng của cơ thể sinh vật cũng như của cơ thể người. Cơ thể người có từ 75 đến 100 triệu triệu tế bào. Muốn hiểu chức năng sinh lý của các cơ quan trong cơ thể, trước hết cần tìm hiểu cấu trúc và chức năng của tế bào. Mọi hoạt động chức năng của cơ thể đều có cơ sở tại tế bào và các rối loạn chức năng cũng có cơ sở ở tế bào. Tế bào có màng, bào tương, các bào quan và nhân. Tế bào có những chức năng chủ yếu là: - Thông tin: Tiếp nhận, xử lý và truyền tin. - Vận chuyển vật chất qua màng tế bào. - Tiêu hóa chất: Nhập bào, tiêu hóa và xuất bào. - Tổng hợp protein: Tổng hợp protein và xuất bào. - Sinh năng lượng. Bài này tập trung vào hai vấn đề có ý nghĩa quan trọng đối với chức năng sinh lý của các cơ quan và của toàn cơ thể, đó là: - Màng tế bào và chức năng vận chuyển vật chất qua màng. - Hiện tượng nhập bào, tiêu hóa chất và xuất bào. 1. ĐẶC ĐIỂM CẤU TRÚC - CHỨC NĂNG CỦA MÀNG TẾ BÀO Mỗi tế bào được bao bọc bởi một màng bào tương (plasma membrane ), màng này ngăn cách các thành phần của tế bào với dịch ngoại bào. Màng tế bào có tính thấm chọn lọc cao, nó cho phép các chất dinh dưỡng đi vào tế bào và giải phóng các sản phẩm của tế bào ra ngoài. Nhờ tính thấm chọn lọc này mà thành phần các chất trong bào tương rất khác với thành phần của dịch ngoại bào. Tính thấm chọn lọc của màng phụ thuộc vào các cơ chế trao đổi chất qua màng tế bào. Mặt khác, trên bề mặt của màng tế bào có nhiều vị trí gắn kết với các chất hóa học đặc hiệu do các tế bào khác sản xuất, làm cho màng tế bào có vai trò quan trọng trong sự .
