Tài liệu “Một số chức năng cấp cao của hệ thần kinh” thuộc bộ bài giảng “Sinh lý học ĐH Y Hà Nội” có kết cấu nội dung trình bày về: Điều kiện hoá, trí nhớ, cơ sở sinh lý của hoạt động cảm xúc, điện não đồ. tài liệu để nắm được phân loại điều kiện hoá và nêu được đặc điểm của từng loại; nơi xảy ra điều kiện hóa và cơ chế của quá trình điều kiện hóa; phân loại trí nhớ và nêu cơ chế. | BÀI 19. MỘT SỐ CHỨC NĂNG CẤP CAO CỦA HỆ THẦN KINH Mục tiêu học tập: Sau khi học xong bài này, sinh viên có khả năng: 1. Phân loại điều kiện hoá và nêu được đặc điểm của từng loại. bày được nơi xảy ra điều kiện hóa và cơ chế của quá trình điều kiện hóa. 3. Phân loại trí nhớ và nêu cơ chế hình thành trí nhớ. 4. Trình bày được vai trò của các cấu trúc thần kinh và các chất truyền đạt thần kinh đối với hoạt động cảm xúc. Người và các loài động vật cấp cao có một số hành vi và thái độ đáp ứng với hoàn cảnh mà các quy lụât sinh lý thông thường không giải thích được. Các hoạt động chức năng này được gọi là "chức năng cấp cao của hệ thần kinh", bao gồm ngôn ngữ, học tập, trí nhớ, suy xét, ý thức, tư duy, cảm xúc, tình cảm. Nói chung đó là các chức năng trí tuệ của hệ thần kinh. Các chức năng này liên quan rất mật thiết với nhau, khó tách ra và rất khó định nghĩa, vì vậy phạm vi nghiên cứu vô cùng phong phú, hết sức phức tạp và khó khăn. Trong khuôn khổ bài này chúng tôi chỉ đề cập đến ba vấn đề là quá trình điều kiện hoá, trí nhớ và cảm xúc. 1. ĐIỀU KIỆN HOÁ Quá trình điều kiện hoá tức qúa trình thành lập phản xạ có điều kiện là một loại học tập quan trọng và là cơ sở của sự hình thành trí nhớ. . Khái niệm về "điều kiện hoá" (conditioning) Thí nghiệm kinh điển của Pavlov: Năm 1928 Pavlov làm thí nghiệm như sau: Bật đèn tiếp đó có viên ruốc thịt cho chó ăn thì con chó chảy nước bọt. Lặp đi lặp lại nhiều lần như trên. Sau đó chỉ bật đèn mà không có ruốc thịt, con chó cũng chảy nước bọt. Pavlov gọi đó là phản xạ có điều kiện. Nhiều năm sau đó các nhà khoa học đã nghiên cứu quá trình học tập qua nghiên cứu quá trình thành lập phản xạ có điều kiện. Khái niệm về phản xạ: Phản xạ là một hoạt động tự động, không tuỳ ý, xảy ra tương đối nhanh và định hình, chạy qua một cung phản xạ, bắt đầu bằng receptor, kết thúc bằng cơ quan đáp ứng và có một trung tâm thần kinh. Nói một cách khác, phản xạ được diễn ra trên một con đường giải phẫu gọi là cung phản xạ gồm năm bộ .
