Trong bài viết này, chúng tôi mô tả và so sánh một số chỉ tố lịch sự trong hành động ngỏ lời giúp đỡ bằng tiếng Anh Úc và tiếng Việt. Những chỉ tố này bao gồm chiến lược ngỏ lời giúp đỡ và chỉ tố biểu thị quan hệ xã hội gồm từ xưng hô, kính ngữ (KN) và tiểu từ tình thái (TTTT) được khảo sát trong nhiều ngữ cảnh khác nhau. | Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Ngoại ngữ 26 (2010) 207-214 Một số chỉ tố lịch sự trong hành động ngỏ lời giúp đỡ bằng tiếng Anh và tiếng Việt Hồ Thị Kiều Oanh* Khoa tiếng Anh, Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Đà Nẵng, Số 41 đường Lê Duẩn, Đà Nẵng, Việt Nam Nhận ngày 03 tháng 10 năm 2010 Tóm tắt. Trong bài viết này, chúng tôi mô tả và so sánh một số chỉ tố lịch sự trong hành động ngỏ lời giúp đỡ bằng tiếng Anh Úc và tiếng Việt. Những chỉ tố này bao gồm chiến lược ngỏ lời giúp đỡ và chỉ tố biểu thị quan hệ xã hội gồm từ xưng hô, kính ngữ (KN) và tiểu từ tình thái (TTTT) được khảo sát trong nhiều ngữ cảnh khác nhau. Trên cơ sở đó, chúng tôi lý giải nguyên nhân sâu xa gây nên những tương đồng và / hoặc khác biệt về cách dùng những chỉ tố lịch sự này dựa theo quan điểm về thể diện và lịch sự của hai nền văn hoá Úc, Việt Từ khóa: Chiến lược, Chỉ tố lịch sự, kính ngữ, tiểu từ tình thái. Chiến lược (ngỏ lời giúp đỡ): Cách thức sử dụng dạng thức và phương tiện ngôn ngữ để thực hiện hành động lời nói nói chung và hành động ngỏ lời nói riêng. Chỉ tố lịch sự: Chiến lược và chỉ tố biểu thị quan hệ xã hội giữa người nói và người nghe. Kính ngữ: Từ ngữ biểu đạt sự kính trọng. Tiểu từ tình thái: Từ không có nghĩa từ vựng, dùng để biểu thị mối quan hệ ngữ pháp giữa các thực từ (từ có nghĩa từ vựng) trong một câu. 1. Đặt vấn đề * thực tế cho thấy những yếu tố này luôn có mối quan hệ khắng khít trong mọi ngôn ngữ nhằm biểu đạt tính lịch sự trong các hành động lời nói kể cả hành động ngỏ lời giúp đỡ. Do vậy, trong bài viết này chúng tôi: 1. Mặc dầu ngỏ lời giúp đỡ là hành động thường gặp trong giao tiếp hằng ngày, cho đến nay hành động lời nói này vẫn chưa được nhiều công trình quan tâm nghiên cứu. 2. Một số công trình nghiên cứu về hành động ngỏ lời giúp đỡ vẫn còn nhiều hạn chế. Công trình nghiên cứu của Rabinowitz J. F. [12], Hoàng Thị Thu Lan [8] chủ yếu nghiên cứu về dạng thức ngôn ngữ. Những công trình nghiên cúu này không dựa trên cơ sở khái niệm về thể diện - một yếu tố có .
