PC-MRI là kỹ thuật hình ảnh hữu ích trong đánh giá động học dòng chảy dịch não tủy ảnh hưởng đến nhiều bệnh lý, PC-MRI cũng có vai trò trong đánh giá chức năng can thiệp phẫu thuật. Mời các bạn tham khảo bài giảng để nắm rõ hơn về ứng dụng lâm sàng kỹ thuật cộng hưởng từ tương phản pha (PC-MRI) trong đánh giá động học dòng chảy dịch não tủy. | ỨNG DỤNG LÂM SÀNG KỸ THUẬT CỘNG HƯỞNG TỪ TƯƠNG PHẢN PHA (PC-MRI) TRONG ĐÁNH GIÁ ĐỘNG HỌC DÒNG CHẢY DỊCH NÃO TỦY Cao Thiên Tượng*, Lê Văn Phước** Khoa Chẩn đoán Hình Ảnh-Bệnh Viện Chợ Rẫy (*) BS CK2, Khoa Chẩn đoán Hình Ảnh Bệnh Viện Chợ Rẫy (**) PGS. TS. BS, Trưởng khoa Chẩn Đoán Hình Ảnh Bệnh Viện Chợ Rẫy 1 Mở đầu • Trong vài thập niên gần đây, các kỹ thuật MRI nhạy dòng chảy ngày càng được áp dụng để đánh giá định tính và định lượng động học dòng chảy dịch não tủy • Trong một số trường hợp, bất thường chuyển động đòng chảy dịch não tủy là một dấu chỉ điểm và/hoặc là nguyên nhân bệnh • Kỹ thuật MRI tương phản pha (PC-MRI) có thể đánh giá định tính và định lượng dòng chảy dịch não tủy ở các vị trí giải phẫu chính như cống não, lỗ chẩm và trong cột sống 2 Sinh lý dòng chảy dịch não tủy Sản xuất • Đám rối mạch mạc • Nhu mô não và tủy sống • Lớp lót màng não thất Lưu thông • Từ não thất bên đi qua lỗ Monro vào não thất III qua cống não vào não thất IV • Từ não thất IV đổ vào khoang dưới nhện qua lỗ Luschka và lỗ Magendie Hấp thu • Hạt nhện đến xoang màng cứng • Khoang quanh thần kinh đến bạch huyết ngoại biên của niêm mạc mũi và cổ • Khoảng 20% dịch não tủy trong não thất, phần còn lại trong khoang dưới nhện quanh nhu mô não và tủy sống 3 Dòng dịch não tủy (DNT) nội sọ • Tốc độ hình thành dịch não tủy ở người khoảng (khoảng 500ml/ngày) • Toàn bộ thể tích dịch não tủy là 90-150ml ở người lớn và 10-60ml ở trẻ sơ sinh. • Hai lý thuyết về dòng chảy DNT • Dòng chảy lớn (tuần hoàn): Chênh áp lực thủy tĩnh • Dòng theo nhịp tim (chuyển động trước và sau): chuyển động dịch não tủy theo nhịp tim do nhịp đập liên quan với chu kz tim của đám rối mạch mạc và phần dưới nhện của động mạch não . • Vì rất ít nước dịch não tủy tuần hoàn thật sự qua khoang nhện nên dòng chảy theo nhịp tim có thể đo và mô tả bằng MRI tương phản pha (PC-MRI) 4 Kỹ thuật MRI tương phản pha đo dòng chảy DNT • Dòng DNT theo nhịp tim có thể đo