Bài viết giới thiệu một số loại nông cụ truyền thống đã được sử dụng ở tỉnh Vĩnh Long trong thế kỷ XX, qua đó thấy được vai trò của chúng trong nền kinh tế nông nghiệp. | 59 CHUYÊN MỤC SỬ HỌC - NHÂN HỌC - NGHIÊN CỨU TÔN GIÁO CÁC LOẠI NÔNG CỤ TRUYỀN THỐNG TRONG CANH TÁC NÔNG NGHIỆP Ở TỈNH VĨNH LONG THẾ KỶ XX NGUYỄN THU VÂN Nông nghiệp đóng vai trò chủ đạo trong nền kinh tế của tỉnh Vĩnh Long. Vì vậy công cụ sản xuất là những vật dụng quan trọng, gần gũi và gắn liền với cuộc sống hàng ngày của người dân Vĩnh Long. Những dụng cụ này đã trở thành nét đặc trưng tiêu biểu của loại hình văn hóa nông nghiệp lúa nước, văn minh vùng sông nước. Bài viết giới thiệu một số loại nông cụ truyền thống đã được sử dụng ở tỉnh Vĩnh Long trong thế kỷ XX, qua đó thấy được vai trò của chúng trong nền kinh tế nông nghiệp. Tỉnh Vĩnh Long nằm ở trung tâm Đồng bằng sông Cửu Long, mang đậm nét đặc trưng của một vùng sông nước miệt vườn. Nằm giữa hai con sông lớn, sông Tiền và sông Hậu, Vĩnh Long có nhiều sông rạch(1) chằng chịt, hàng năm đã mang lại cho những cánh đồng nơi đây hàng triệu tấn phù sa. Ngoài các vùng đất ven sông màu mỡ, tỉnh còn có nhiều cù lao sông như cù lao An Bình (trên sông Tiền), cù lao Quới Thiện(2), cù lao Năm Thôn (trên sông Cổ Chiên), cù lao Lục Sĩ(3), cù lao Mỹ Hòa (trên sông Hậu). Ưu thế Nguyễn Thu Vân. Thạc sĩ. Trung tâm Sử học, Viện Khoa học xã hội vùng Nam Bộ. về địa lý này khiến cho nông nghiệp Vĩnh Long sản xuất được quanh năm và phát triển mạnh. Từ rất sớm, những lưu dân Việt, Hoa, Khmer khi đặt chân đến vùng đất Vĩnh Long sinh sống đã biết khai thác các sản vật thiên nhiên sẵn có, nhanh chóng thích ứng với điều kiện tự nhiên, cải biến đất đai, cây trồng, vật nuôi, công cụ sản xuất nhằm phục vụ cho đời sống và trao đổi hàng hóa. Phần lớn những lưu dân từ đồng bằng sông Hồng, từ Ngũ Quảng di cư đến vùng Vĩnh Long đều sống bằng nông nghiệp. Đến vùng đất mới định cư, những lưu dân mang theo các vật dụng, công cụ sản xuất cùng những kinh nghiệm truyền 60 NGUYỄN THU VÂN – CÁC LOẠI NÔNG CỤ TRUYỀN THỐNGv thống về nghề nông đã có từ lâu đời. Bên cạnh đó, họ biết kế thừa những công cụ của người Khmer, tận dụng các nguồn nguyên
