Bài viết "Đặc điểm thực vật học cây đạt phước (millingtonia hortensis L. F.) họ chùm ớt (bignoniaceae)" nhằm nghiên cứu đặc điểm hình thái, giải phẫu và bột dược liệu của cây đạt phước (millingtonia hortensis ) để góp phần nhận dạng đúng loại này. | Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 1 * 2018 ĐẶC ĐIỂM THỰC VẬT HỌC C]Y ĐẠT PHƢỚC (MILLINGTONIA HORTENSIS L. f.) HỌ CHÙM ỚT (BIGNONIACEAE) Dương Nguyên Xuân Lâm* TÓM TẮT Mở đầu: C}y Đạt phước (Millingtonia hortensis .) thuộc họ Chùm ớt Bignoniaceae , l| lo|i tư ng đối hiếm, có thể bị đe ọa tuyệt ch ng do phá r ng và chặt lấy gỗ. Lo|i n|y đ được ghi v|o S{ch Đỏ Việt Nam (1996) với cấp đ{nh gi{ “hiếm” R (1). C}y Đạt phước (Millingtonia hortensis .) với bộ phận dùng là rễ, vỏ thân và lá dùng ch a dị ứng da, ho, hen suyễn và ch a giun(1,7,6). Đặc điểm hình thái và giải phẫu l| c sở để nhận diện loài Đạt phước (Millingtonia hortensis . v| để kiểm nghiệm ược liệu. Tuy nhiên chưa có nhiều tài liệu nghiên cứu về h nh th{i v| cũng chưa t|i liệu nào nghiên cứu về giải phẫu loài này ở Việt Nam. Mục tiêu: Nghiên cứu đặc điểm hình thái, giải phẫu và bột ược liệu c a c}y Đạt phước (Millingtonia hortensis . để góp phần nhận dạng đ ng lo|i n|y. Phương pháp nghiên cứu: Thu thập mẫu c}y tư i c a c}y Đạt phước (Millingtonia hortensis .). Phân tích, mô tả, chụp h nh c{c đặc điểm hình thái và giải phẫu. Rễ, thân và phiến l{ được cắt ngang thành lát mỏng bằng dao lam, nhuộm vi phẫu bằng phẩm nhuộm son phèn và lục iod. Soi bột ược liệu bằng kính hiển vi quang học. Kết quả: Đặc điểm hình thái c a c}y Đạt phước (Millingtonia hortensis .): Thân gỗ to. Lá mọc đối và lá kép lông chim 2-3 lần. Cụm hoa kiểu xim. Hoa không đều, lưỡng tính, mẫu 5. L{ đ|i nh. Cánh hoa màu trắng, dính, ống tràng dài 5,5-6 cm, không đều, tràng hình môi 2/3. Bộ nhị hai trội. Lá noãn 2, bầu trên 2 ô, nhiều noãn. Quả nang. Hạt nhiều, có cánh. Vi phẫu rễ: vùng libe cấp 2 có sợi, gỗ cấp 2 chưa chiếm tâm. Vi phẫu thân: Bần gồm nhiều lớp tế bào, trụ bì hóa mô cứng, vùng libe cấp 2 có sợi, hạt tinh bột và tinh thể calci oxalat hình khối có nhiều trong mô mềm vỏ và mô mềm t y. Vi phẫu lá: Gân gi a dày gấp 3 lần phiến lá; hệ thống dẫn c a gân gi a xếp thành vòng gần liên tục, phiến
