Từ đó bài viết này lập luận: 1) không gian văn hóa xã hội của người Rơ Ngao đang vận hành theo chiều hướng có thể phá vỡ đi những nền tảng tinh thần, sự hỗ tương (reciprocity) truyền thống trong cộng đồng; 2) trong tiến trình biến đổi, người Rơ Ngao đang nỗ lực thích nghi và dung nạp các yếu tố ngoại sinh trong bối cảnh mới. | TẠP CHÍ KHOA HỌC XÃ HỘI số 8 (204) 2015 84 TIỀN TỆ HÓA VÀ NHỮNG BIẾN ĐỔI TRONG ĐỜI SỐNG KINH TẾ-XÃ HỘI CỦA NGƯỜI BA NA (NHÓM ĐỊA PHƯƠNG RƠ NGAO) NGHIÊN CỨU TRƯỜNG HỢP THÔN 4, LÀNG ĐĂK TIÊNG KƠ TU, XÃ ĐĂK LA, HUYỆN ĐĂK HÀ, TỈNH KON TUM THIỀU THỊ TRÀ MI Qua việc ghi nhận và đối chiếu thông tin từ tư liệu điền dã với các kết quả nghiên cứu trước đây cho thấy những biến đổi trong đời sống kinh tế - xã hội của người Ba Na (nhóm Rơ Ngao) tại một làng thuộc Kon Tum trước và sau khi có sự du nhập và lưu hành tiền tệ. Từ đó bài viết này lập luận: 1) không gian văn hóa xã hội của người Rơ Ngao đang vận hành theo chiều hướng có thể phá vỡ đi những nền tảng tinh thần, sự hỗ tương (reciprocity) truyền thống trong cộng đồng; 2) trong tiến trình biến đổi, người Rơ Ngao đang nỗ lực thích nghi và dung nạp các yếu tố ngoại sinh trong bối cảnh mới. Bài viết được thực hiện dựa trên hai đợt điền dã tại năm tỉnh Tây Nguyên, trong khuôn khổ đề tài Vai trò của một số định chế xã hội phi chính thức đối với sự phát triển bền vững Tây Nguyên thuộc Chương trình Tây Nguyên 3 (TN3/X21)(1). Đối với tộc người Ba Na, chúng tôi khảo sát nhóm địa phương Rơ Ngao tại thôn 4, làng Đăk Tiêng Kơ Tu, xã Đăk La, huyện Đăk Hà, tỉnh Kon Tum. Xã Đăk La có 858 hộ người Rơ Ngao, chiếm nhân khẩu trên tổng số nhân khẩu toàn xã. 6/10 thôn thuộc xã Đăk La là nơi sinh sống tập trung của người Rơ Ngao. Theo thống kê thực Thiều Thị Trà Mi. Nghiên cứu viên. Trung tâm nghiên cứu Giới và Gia đình, Viện Khoa học xã hội vùng Nam Bộ. tế vào tháng 8/2014, thôn 4, làng Đăk Tiêng Kơ Tu có 125 hộ người Rơ Ngao, 100% theo đạo Công giáo (Văn phòng xã Đăk La, ngày 10/8/2014). Trong quá trình khảo sát (hai đợt) chúng tôi đã thực hiện 4 cuộc thảo luận nhóm (nam, nữ, trung niên; nam, nữ thanh niên) và phỏng vấn sâu với 19 thông tín viên của thôn 4. Trong đợt điền dã đầu tiên, chúng tôi đặt mục tiêu tìm hiểu các định chế phi chính thức trong cách thức tổ chức buôn làng và luật tục, các quan hệ thân tộc hay giữa các tộc
