Phú Yên và Bình Định thuộc duyên hải Nam Trung Kỳ Việt Nam nằm trên lộ trình xuyên Biển Đông theo tuyến dọc ven bờ bán đảo Đông Dương nối liền Ấn Độ - Malacca với Trung Hoa - Nhật Bản. Sau cap Varella và pullo Gambir, tàu thuyền sẽ tiếp cận pullo Canton rồi hướng thẳng về phía bờ biển Trung Hoa và ngược lại. Do vậy, cùng với Quảng Ngãi, các chỉ dẫn hàng hải trên vùng biển và bờ biển Phú Yên - Bình Định có vai trò đặc biệt quan trọng. | 58 CHUYÊN MỤC SỬ HỌC - NHÂN HỌC - NGHIÊN CỨU TÔN GIÁO MỘT SỐ CHỈ DẪN HÀNG HẢI TRÊN VÙNG BIỂN VÀ BỜ BIỂN PHÚ YÊN - BÌNH ĐỊNH (Qua nguồn tư liệu phương Tây) NGUYỄN LỤC GIA Phú Yên và Bình Định thuộc duyên hải Nam Trung Kỳ Việt Nam nằm trên lộ trình xuyên Biển Đông theo tuyến dọc ven bờ bán đảo Đông Dương nối liền Ấn Độ - Malacca với Trung Hoa - Nhật Bản. Sau cap Varella và pullo Gambir, tàu thuyền sẽ tiếp cận pullo Canton rồi hướng thẳng về phía bờ biển Trung Hoa và ngược lại. Do vậy, cùng với Quảng Ngãi, các chỉ dẫn hàng hải trên vùng biển và bờ biển Phú Yên - Bình Định có vai trò đặc biệt quan trọng. Lịch sử hải hành phương Tây các thế kỷ từ XVI đến đầu XX đã chứng thực điều này. 1. DẪN NHẬP Con đường thương mại quốc tế kết nối phương Tây với miền viễn đông Á châu khởi đầu từ các cuộc phát kiến lớn về địa lý ở thế kỷ XV. Một trong hai vương quốc đóng vai trò tiên phong trong việc khai thông đó là Bồ Đào Nha. Sau khi chiếm cứ thành phố Ceuta của Maroc trên bờ Địa Trung Hải vào năm 1415, Bồ Đào Nha đã mở rộng quá trình chinh phục dọc theo đường bờ biển phía Tây lục địa châu Phi. Được khích lệ bởi bản chỉ Nguyễn Lục Gia. Trường Trung học Phổ thông Trần Quốc Tuấn, huyện Phú Hòa, tỉnh Phú Yên. dụ năm 1493 của giáo hoàng Alexandre VI, đến năm 1498 nhà hàng hải Vasco da Gama đã chỉ huy đoàn tàu thám hiểm của vương quốc Bồ vượt qua mũi Hảo Vọng và đặt chân lên đất Ấn Độ, sau đó đem về cho nhà vua Dom Manuel một chuyến tàu đầy ắp hàng hóa trị giá gấp 60 lần so với toàn bộ phí tổn của chuyến đi. Viên hải quân Tham mưu trưởng Affonso de Albuquerque tiếp tục tiến về hướng Đông vào đầu thế kỷ sau, chiếm cứ và thiết lập các cơ sở thương mại tại Goa (Ấn Độ) năm 1510 và Malacca (Mã Lai) năm 1511, kiểm soát các đảo cung cấp hương liệu trong khu vực. Những cuộc thám hiểm liên tục đến NGUYỄN LỤC GIA – MỘT SỐ CHỈ DẪN HÀNG HẢI vùng biển Trung Hoa - Nhật Bản vào giữa thế kỷ XVI cuối cùng đã xác lập một thương điếm cực kỳ quan trọng khác tại Macao (Trung Hoa) năm 1557. Trong khi
