Cây sả là một loài thực vật được trồng phổ biến tại Việt Nam để làm gia vị, làm thuốc chữa cảm sốt. Tinh dầu sả từ lâu đã được sử dụng như một tác nhân xua muỗi và diệt côn trùng. Mục tiêu nghiên cứu nhằm khảo sát thành phần hóa học tinh dầu và đánh giá tác dụng xua muỗi aedes aegypti của tinh dầu sả. | Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013 THÀNH PHẦN VÀ TÁC DỤNG XUA MUỖI AEDES AEGYPTI CỦA TINH DẦU SẢ (CYMPOBOGON NARDUS) Huỳnh Kha Thảo Hiền*, Lê Thành Đồng*, Dương Phước An** TÓM TẮT Đặt vấn đề: Cây Sả là một loài thực vật được trồng phổ biến tại Việt Nam để làm gia vị, làm thuốc chữa cảm sốt Tinh dầu Sả từ lâu đã được sử dụng như một tác nhân xua muỗi và diệt côn trùng. Mục tiêu nghiên cứu nhằm khảo sát thành phần hóa học tinh dầu và đánh giá tác dụng xua muỗi Aedes aegypti của tinh dầu Sả. Phương pháp nghiên cứu: Chưng cất tinh dầu bằng phương pháp cất lôi cuốn theo hơi nước. Thành phần hóa học của mẫu tinh dầu được được phân tích bằng phương pháp sắc kí khí ghép khối phổ (GC-MS). Đánh giá tác dụng xua muỗi theo qui trình “Khảo nghiệm hóa chất, chế phẩm diệt côn trùng, diệt khuẩn dùng trong lĩnh vực gia dụng và y tế” - Bộ Y tế. Kết quả nghiên cứu: Tinh dầu Sả chưng cất có màu vàng nhạt, mùi thơm đặc trưng, tỉ trọng 0,8915, năng suất quay cực từ - 1,25º đến - 5º, chỉ số chiết quang 1,4850 - 1,4936. Thành phần tinh dầu phân tích bằng GCMS thu được 8 thành phần trong đó có các phân tử đặc trưng: anpha và beta Citral. Đánh giá tác dụng xua muỗi Aedes aegypti cho thấy hệ số bảo vệ của tinh dầu Sả trên 90% sau 90 phút xoa tinh dầu ở các nồng độ tinh dầu 25% trong ethanol và lượng dùng là 1ml trên 25 cm2 diện tích da từ cổ tay đến khuỷu tay hoặc từ ống cổ chân đến gối. Kết luận: Tính chất lý - hóa và thành phần tinh dầu thu được từ cây Sả phù hợp với công bố thành phần trong những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam. Tác dụng xua Aedes aegypti với nồng độ tinh dầu sả 25% trong ethanol có hệ số bảo vệ là (92,93 ± 1, 415%) và thời gian bảo vệ là 90 phút trong lồng 40 x 40 x 40 cm. Từ khóa: tinh dầu, cây Sả , Aedes aegypti, Citral. ABSTRACT COMPOSITION AND REPELLENT ACTIVITY OF ESSENTIAL OIL OF LEMONGRASS IN AEDES AEGYPTI Huynh Kha Thao Hien, Le Thanh Dong, Duong Phuoc An, * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 17 - Supplement of No 1 - 2013: .
