Nghiên cứu với mục tiêu nhằm khảo sát các đặc điểm của ung thư tế bào gan tái phát sau phẫu thuật, đánh giá các yếu tố nguy cơ liên quan đến tái phát sớm sau phẫu thuật. Nghiên cứu tiến hành trên 59 bệnh nhân, được chẩn đoán ung thư tế bào gan tái phát sau phẫu thuật mở tại bệnh viện Ðại học Y Dược thành phố Hồ Chí Minh, phát hiện tái phát từ tháng 3 năm 2011 đến tháng 4 năm 2014. | Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Phụ bản của Số 1 * 2015 Nghiên cứu Y học ĐẶC ĐIỂM UNG THƯ TẾ BÀO GAN TÁI PHÁT SAU PHẪU THUẬT Phan Văn Thái*, Nguyễn Hoàng Bắc**, Trần Công Duy Long**, Nguyễn Đức Thuận***, Lê Tiến Đạt, Phạm Hồng Phú** TÓM TẮT Mục tiêu: Khảo sát các đặc điểm của ung thư tế bào gan tái phát sau phẫu thuật, đánh giá các yếu tố nguy cơ liên quan đến tái phát sớm sau phẫu thuật. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu hồi cứu mô tả 59 bệnh nhân, được chẩn đoán ung thư tế bào gan (UTTBG) tái phát sau phẫu thuật mở tại bệnh viện Ðại học Y Dược thành phố Hồ Chí Minh (BV ĐHYD), phát hiện tái phát từ tháng 3 năm 2011 đến tháng 4 năm 2014. Kết quả nghiên cứu: Tuổi trung bình 51 (19 - 71 tuổi); tỷ lệ nam/ nữ là 8,8/ 1. Nhiễm vi rút viêm gan là 98,3%. Vị trí tái phát: 8,5% tái phát tại diện cắt; 22% tại hạ phân thùy (HPT) cạnh diện cắt; 11,9% tại HPT xa diện cắt; 57,6% đa ổ ở nhiều HPT. Có 11,9% ngoài tái phát tại gan còn kèm di căn ngoài gan. Số u tái phát: 33,9% 1 u; 66,1% trên 1 u. Kích thước u tái phát trung bình ± cm (1 – 4,5cm). Huyết khối tĩnh mạch cửa lúc tái phát là 20,3%. Thời gian tái phát: 57,6% tái phát sớm trong vòng 12 tháng; 42,4% tái phát muộn sau 12 tháng; tái phát sớm có số lượng u nhiều hơn tái phát muộn (χ2 , p = 0,005). U trước mổ ≥ 5cm, u không có vỏ bao, huyết khối tĩnh mạch cửa, u biệt hóa kém, cắt gan lớn, AFP trước mổ ≥ 200 ng/mL, giai đoạn BCLC B hay C, AFP 2 tháng sau mổ ≥ 20 ng/mL là các yếu tố nguy cơ liên quan đến tái phát sớm trong vòng 12 tháng sau phẫu thuật. Kết luận: UTTBG tái phát có thể xuất hiện bất kỳ vị trí nào trên phần gan còn lại sau phẫu thuật. Tái phát nhiều u khá phổ biến, nhất là những trường hợp tái phát sớm. Có nhiều yếu tố nguy cơ, đặc biệt là các yếu tố về khối u (kích thước, mức độ xâm lấn của u) có liên quan đến tái phát sớm sau mổ. Từ khóa: Ung thư tế bào gan tái phát, phẫu thuật cắt gan. ABSTRACT THE TITLE OF RESEARCH: CHARACTERISTICS OF RECURRENT HEPATOCELLULAR CARCINOMA AFTER .