Paclitaxel (PTX) là hoạt chất phân lập từ vỏ cây thông đỏ. PTX chỉ được dùng dạng tiêm truyền do không hấp thu qua hệ tiêu hoá. Tuy nhiên độ tan của PTX rất kém. Do vậy, nghiên cứu này nhằm cải thiện độ tan PTX bằng phương pháp tạo phức chất với hydroxypropyl-β-cyclodextrin (HPβCD). | Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 2 * 2014 Nghiên cứu Y học NGHIÊN CỨU CẢI THIỆN ĐỘ TAN CỦA PACLITAXEL BẰNG PHƯƠNG PHÁP TẠO PHỨC VỚI HYDROXYPROPYL-β-CYCLODEXTRIN Nguyễn Thanh Hà*, Lê Minh Trí**, Nguyễn Thiện Hải**, Lương Khánh Duy**, Lê Nguyễn Nguyệt Minh** TÓM TẮT Mục tiêu: Paclitaxel (PTX) là hoạt chất phân lập từ vỏ cây thông đỏ (Taxus brevifolia), là một trong các chất có tác dụng hiệu quả được sử dụng điều trị ung thư buồng trứng, phổi, vú và não trong lâm sàng. PTX chỉ được dùng dạng tiêm truyền do không hấp thu qua hệ tiêu hoá. Tuy nhiên độ tan của PTX rất kém. Do vậy, nghiên cứu này nhằm cải thiện độ tan PTX bằng phương pháp tạo phức chất với hydroxypropyl-β-cyclodextrin (HPβCD) Phương pháp: điều chế dung dịch chứa PTX đậm đặc bằng phương pháp tạo phức chất hoà tan với hydroxypropyl-β-cyclodextrin (chế phẩm nghiên cứu NC-10). Khảo sát tính ổn định của chế phẩm và hàm lượng PTX trong 27 giờ sau khi pha loãng với dung dịch NaCl 0,9%. Kết quả: HPβCD có tác dụng tăng độ hoà tan của PTX. Tỉ lệ mol của PTX: HPβCD để tạo phức được nghiên cứu là 1:360. Dung dịch đậm đặc này được thêm polysorbat 80 (6%) vào để tăng tính ổn định của phức chất sau khi pha loãng trong dung dịch NaCl 0,9%. Dung dịch chứa PTX 0,6 mg/ml sau khi pha trong dung dịch NaCl 0,9% ổn định trong 27 giờ. Kết quả này tương đương với chế phẩm đối chiếu Intaxel®. Hàm lượng PTX được xác định bằng phương pháp HPLC, cột Pentafluorophenyl-propyl và detector PDA, phát hiện ở bước sóng 227 nm, pha động là hỗn hợp acetonitril:nước. Phương pháp phân tích kiểm nghiệm cũng đáp ứng yêu cầu của quy trình phân tích định lượng của chế phẩm theo ICH. Kết luận: dung dịch pha loãng từ dung dịch đậm đặc ban đầu có khả năng duy trì nồng độ PTX trong giới hạn trị liệu cho phép trong 27 giờ. Bên cạnh đó việc khảo sát khả năng hòa tan sau khi loại dung môi cho thấy triển vọng áp dụng dạng bào chế đông khô cho chế phẩm. Từ khoá: paclitaxel, HPLC, hydroxypropyl-β-cyclodextrin (HPβCD), Intaxel(R), .
