Bài viết đề xuất một cách tiếp cận mới trên cơ sở cải tiến và kết hợp các nguyên lý thông tin không đầy đủ và nguyên lý đặc trưng lớn nhất về chuyển đổi giữa đại lượng mờ và đại lượng ngẫu nhiên để xác định các đại lượng ngẫu nhiên có phân phối chuẩn tương đương với số mờ tam giác cân. Đồng thời, đề xuất cách xác định độ tin cậy trung tâm và cận của độ tin cậy. Để nắm nội dung . | BÀI BÁO KHOA H C MỘT CÁCH TIẾP CẬN ĐỘ TIN CẬY CỦA KẾT CẤU CÓ ĐẠI LƯỢNG MỜ VÀ ĐẠI LƯỢNG NGẪU NHIÊN Nguyễn Hùng Tuấn1, Lê Xuân Huỳnh2 Tóm tắt: Đánh giá độ tin cậy của kết cấu trong trường hợp các đại lượng đầu vào bao gồm cả các đại lượng ngẫu nhiên và đại lượng mờ là bài toán thường gặp trong thực tế, nhưng mang nhiều thách thức, do không thể chứng minh được tính đơn nhất về mặt toán học. Có nhiều cách tiếp cận để giải bài toán này. Bài báo đề xuất một cách tiếp cận mới, trên cơ sở cải tiến và kết hợp các nguyên lý thông tin không đầy đủ và nguyên lý đặc trưng lớn nhất về chuyển đổi giữa đại lượng mờ và đại lượng ngẫu nhiên, để xác định các đại lượng ngẫu nhiên có phân phối chuẩn, tương đương với số mờ tam giác cân. Từ các đại lượng ngẫu nhiên này, sẽ chuyển sang các bài toán xác định độ tin cậy theo định nghĩa gốc, và có thể vận dụng các phương pháp xác định độ tin cậy ngẫu nhiên quen thuộc để tính toán. Đồng thời, đề xuất cách xác định độ tin cậy trung tâm và cận của độ tin cậy. Các ví dụ minh họa, so sánh với các kết quả tính toán theo các phương pháp hiện có, bước đầu cho thấy độ chính xác và hiệu quả của phương pháp đề xuất. Từ khóa: lý thuyết mờ, độ tin cậy mờ, hàm thuộc, nguyên lý thông tin không đầy đủ, nguyên lý đặc trưng lớn nhất 1. ĐẶT VẦN ĐỀ* Trong kết cấu xây dựng, phần lớn các đại lượng đầu vào: tải trọng tác động, tính chất vật liệu, tính chất của liên kết trong và ngoài. đều chứa các yếu tố không chắc chắn (uncertainty), được gọi là các đại lượng bất định. Theo (Kiureghian, et al 2009), các đại lượng bất định được chia thành hai loại: bất định ngẫu nhiên (aleatory uncertainty), bất định nhận thức (epistemic uncertainty). Khi các đại lượng đầu vào không chắc chắn đủ điều kiện mô tả là các đại luợng ngẫu nhiên, trạng thái M kết cấu là đại lượng ngẫu nhiên, được xác định theo công thức M=R-S (1) trong đó, R - sức kháng kết cấu, S - hiệu ứng tải trọng. Độ tin cậy của kết cấu được xác định theo xác suất, bởi công thức (Nowak, et al 2000) Ps = Prob(M >
