Bài viết trình bày một số kết quả sử dụng mô hình Boson tương tác mô tả phổ năng lượng hạt nhân. Dùng kết quả phân tích cách tính trị riêng của toán tử Casimir đơn giản hóa và làm khớp phổ tính toán theo mô hình với số liệu thực nghiệm cho một số hạt nhân bền và không bền mới phát hiện được nêu ở trên. So sánh cho thấy các phổ lý thuyết và thực nghiệm phù hợp nhau. | TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC VĂN LANG Nguyễn Duy Lý và tgk MÔ HÌNH BOSON TƢƠNG TÁC VÀ PHỔ NĂNG LƢỢNG HẠT NHÂN Yb VÀ Os INTERACTING BOSON MODEL AND ENERGY SPECTRA OF NUCLEI Yb AND Os NGUYỄN DUY LÝ và NGUYỄN THỊ THU QUYÊN TÓM TẮT: Bài viết trình bày một số kết quả sử dụng mô hình Boson tương tác mô tả phổ năng lượng hạt nhân, xét cho các hạt nhân nặng 170 70 Yb100 và Os102 . Dùng kết quả phân 178 76 tích cách tính trị riêng của toán tử Casimir đơn giản hóa đã tính trong [7, ], [8, ] và làm khớp phổ tính toán theo mô hình với số liệu thực nghiệm cho một số hạt nhân bền và không bền mới phát hiện được nêu ở trên. So sánh cho thấy các phổ lý thuyết và thực nghiệm phù hợp nhau. Từ khóa: mô hình Boson tương tác; IBM; hạt nhân chẵn-chẵn; phổ năng lượng hạt nhân. ABSTRACTS: The article presents several results of applying the interacting Boson model to interprete the energy spectra of nuclei 170 70 Yb100 and 178 76 Os102 . The findings are used to analyze the method of computing the simplifying eigenvalues for Casimir operators of Hamiltonian and fit the spectra of the model with the experimental data for some stable and unstable nuclei which were recently discovered. The comparison of experimental spectra with theoretical ones gives good fitting results. Key words: interacting Boson model; IBM; even-even nuclei; energy spectra of nuclei. dụng mô hình để giải thích phổ năng lượng của hạt nhân bền và không bền và xét cụ 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Mô hình Boson tương tác do A. Arima và F. Iachello nêu ra vào năm 1975 [1], [2, ], [3], [4] dựa trên chuyển động tập thể của hạt nhân đạt được rất nhiều kết quả đáng khích lệ khi mô tả phổ năng lượng của nhiều hạt nhân. Có thể hình dung, mô hình là hệ mà trong đó chuyển động tập thể dạng đơn cực và tứ cực đóng vai trò chủ yếu. Mô hình cho thấy đặc biệt hiệu quả khi khảo sát các hạt nhân trung bình và nặng. Bài viết trình bày một số kết quả mới mà các tác giả đã tính toán trong việc sử thể cho các hạt .
