Trong các nghiên cứu gần đây các nhà khoa học đã chứng minh được vai trò thiết yếu của nấm cộng sinh arbuscular mycorrhizas không những trong việc giúp cây chống chịu tốt trong điều kiện ô nhiễm kim loại, mà còn nâng cao hiệu xuất hấp thu kim loại nặng của cây xử lí. | TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Tập 48, số 1, 2010 Tr. 73-79 ẢNH HƯỞNG CỦA HÀM LƯỢNG NITƠ VÀ PHOTPHO TRONG ĐẤT ĐẾN KHẢ NĂNG CỘNG SINH CỦA NẤM ARBUSCULAR MYCORRHIZAS TRÊN CÂY NGÔ VÀ HIỆU QUẢ XỬ LÍ ĐẤT Ô NHIỄM CHÌ BÙI VĂN CƯỜNG, TĂNG THỊ CHÍNH 1. MỞ ĐẦU Dùng thực vật để cải tạo những vùng đất ô nhiễm kim loại nặng (phytoremediation) là biện pháp đang nhận được sự quan tâm đặc biệt bởi những ưu việt của nó so với các biện pháp khác: thân thiện với môi trường, chi phí rẻ, dễ áp dụng và có thể áp dụng cho một vùng ô nhiễm rộng lớn Tác nhân chính trong phương pháp này là các loài thực vật có khả năng hấp thu một lượng lớn kim loại từ đất và tích tụ trong sinh khối của chúng dẫn đến hàm lượng kim loại còn lại trong đất bị giảm đi [4]. Song những nghiên cứu gần đây lại đánh giá cao vai trò của hệ vi sinh vật sống cộng sinh với rễ thực vật đặc biệt là nấm arbuscular mycorrhiza (AM), thậm chí tác giả Jamal (2002) còn đưa ra khái niệm “Mycorrhizo-Remediation” để cho thấy vai trò không nhỏ của nấm AM trong việc cải tạo đất ô nhiễm [3]. Nấm Arbuscular Mycorrhizas (còn được gọi là nấm nội cộng sinh Endomycorrhiza) là một trong ba dạng chính của nấm cộng sinh Mycorrhizas được miêu tả lần đầu tiên vào năm 1885 bởi nhà thực vật học người Đức A. B. Frank. Vai trò của chúng trong nông nghiệp và trồng rừng đã được đánh giá và công nhận qua các nghiên cứu rất kĩ lưỡng trong vòng 40 năm trở lại đây [7]. Song những vai trò của nấm AM trong lĩnh vực bảo vệ môi trường vẫn chưa được quan tâm nhiều. Trong các nghiên cứu gần đây các nhà khoa học đã chứng minh được vai trò thiết yếu của nấm cộng sinh arbuscular mycorrhizas không những trong việc giúp cây chống chịu tốt trong điều kiện ô nhiễm kim loại, mà còn nâng cao hiệu xuất hấp thu kim loại nặng của cây xử lí [2]. Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến qúa trình phát triển của thực vật cũng như khả năng cộng sinh của nấm AM vào bộ rễ của cây chủ như nhiệt độ, ánh sáng, độ ẩm của đất, thành phần các chất dinh dưỡng có trong môi trường đất. Dưới .
