Trong bài báo này, trình bày phương pháp tổng hợp chất goniotriol (13) và dimergoniotriol (14) đồng thời công bố kết quả nghiên cứu hoạt tính gây độc tế bào của howiinol A (12), goniotriol (13), dimer-goniotriol (14) và 1 số tiền chất thuộc lớp chất styryl lacton (8, 10, 11) đối với 4 dòng tế bào ung thư là ung thư biểu mô KB, ung thư gan HepG2, ung thư vú MCF7, ung thư phổi LU-1. | TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Tập 48, số 3, 2010 Tr. 19-24 NGHIÊN CỨU TỔNG HỢP VÀ KHẢO SÁT HOẠT TÍNH ĐỘC TẾ BÀO CỦA GONIOTRIOL, DIMER- GONIOTRIOL, HOWIINOL A VÀ CÁC TIỀN CHẤT CỦA CHÚNG NGUYỄN THỊ HỒNG HẠNH, ĐOÀN THỊ MAI HƯƠNG, PHẠM VĂN CƯỜNG, BÁ THỊ CHÂM, NGUYỄN VĂN HÙNG 1. MỞ ĐẦU Styryl-lactone là một trong 3 lớp chất chính có trong chi Goniothalamus họ na (Annonaceae) [1 - 5], trong đó howiinol A (12) và goniotriol (13) là hai hợp chất có hoạt tính chống ung thư [6 - 8]. Trước đây, chúng tôi đã công bố quy trình tổng hợp howiinol A và các hợp chất trung gian quan trọng trên tạp chí khoa học và hội nghị khoa học chuyên ngành [9, 10, 11]. Trong bài báo này, chúng tôi trình bày phương pháp tổng hợp chất goniotriol (13) và dimergoniotriol (14) đồng thời công bố kết quả nghiên cứu hoạt tính gây độc tế bào của howiinol A (12), goniotriol (13), dimer-goniotriol (14) và 1 số tiền chất thuộc lớp chất styryl lacton (8, 10, 11) đối với 4 dòng tế bào ung thư là ung thư biểu mô KB, ung thư gan HepG2, ung thư vú MCF7, ung thư phổi LU-1. O O O O OH O 8 O O OH OH 12 O O 10 Ph Ph O 11 O Ph Ph O O Ph O O O OH O O O O O OH OH OH 13 O O Ph Ph O O OH OH OH OH 14 2. NGUYÊN LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU . Thiết bị, hoá chất Phổ NMR được ghi trên máy Bruker Avance 500 MHz với TMS làm chất chuẩn nội. Phổ khối lượng được đo trên máy MS 5989B Engine (Hewlet Packard) và máy sắc kí lỏng ghép khối phổ với đầu đo MSD (LC/MSD Agilert series 1100), sử dụng mode ESI và đầu dò DAD. Hoá chất dùng cho tổng hợp hữu cơ được mua của hãng Merck và Aldrich. . Tổng hợp 19 Phương pháp tổng hợp howiinol A (12) và các tiền chất 8, 10,11 đã được chúng tôi trình bày trong công trình công bố trước [11]. Goniotriol 13 Cho 10 ml dung dịch axit axetic 80% vào trong bình cầu có chứa 100 mg alcol 10, rồi khuấy hỗn hợp phản ứng ở 80 – 90oC trong 4 giờ. Sau khi quay cất chân không dưới áp suất giảm thu được 110 mg cặn chất. Cặn chất được tinh chế trên cột silica gel với hệ
