Nghiên cứu được tiến hành với mục tiêu xây dựng mối liên quan định lượng giữa cấu trúc các dẫn chất combretastatin A-4 (CA-4) và hoạt tính ức chế trùng hợp tubulin. Từ đó, ứng dụng để dự đoán hoạt tính một của số dẫn chất mới có tiềm năng kháng ung thư. | Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 1 * 2011 Nghiên cứu Y học NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN CẤU TRÚC CÁC DẪN CHẤT COMBRETASTATIN A-4 VÀ HOẠT TÍNH KHÁNG UNG THƯ Trần Ngọc Châu*, Lê Quang Huy*, Thái Khắc Minh* TÓM TẮT Đặt vấn đề: Hiện nay ung thư là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới. Dự án Globocan thuộc tổ chức nghiên cứu ung thư quốc tế (IARC) dự đoán vào năm 2030 sẽ có khoảng 21 triệu ca ung thư mới trên toàn cầu, trong đó có khoảng 12 triệu người tử vong. Vì vậy, việc tìm ra các thuốc mới điều trị ung thư là vấn đề được các nhà khoa học rất quan tâm. Mục tiêu: Xây dựng mối liên quan định lượng giữa cấu trúc các dẫn chất combretastatin A-4 (CA-4) và hoạt tính ức chế trùng hợp tubulin. Từ đó, ứng dụng để dự đoán hoạt tính một của số dẫn chất mới có tiềm năng kháng ung thư. Phương pháp: Tổng cộng 126 dẫn chất CA-4 được tập hợp từ những kết quả thực nghiệm của 2 nhóm nghiên cứu Pettit và Romagnoli. Các chất được vẽ cấu trúc 2D và tính toán các thông số mô tả phân tử bằng phầm mềm MOE . Hoạt tính sinh học được xác định bằng khả năng ức chế quá trình trùng hợp tubulin theo phương pháp của Hamel. Các thông số mô tả phân tử được lựa chọn dựa trên thuật toán “QSARContingency” và “Sort by Normalized” trong MOE. Phương trình QSAR sau đó được xây dựng dựa trên phân tích bình phương tối thiểu từng phần. Kết quả: Xây dựng được 2 mô hình QSAR dựa trên 2 cơ sở dữ liệu. Mô hình 1: 46 dẫn chất với 8 thông số mô tả liên quan đến hoạt tính sinh học được lựa chọn. Kết quả phương trình QSAR-1 (I) thu được có hệ số tương quan r2=0,76, và hệ số tương quan đánh giá chéo q2(LOO)=0,62. Phương trình được đánh giá lại trên tập hợp kiểm tra và cho kết quả tương đối tốt với r2=0,64. Mô hình 2: 51 dẫn chất với 10 thông số mô tả đặc trưng cho hoạt tính sinh học được chọn. Kết quả phương trình QSAR-2 (II) thu được có hệ số tương quan r2=0,80, hệ số tương quan đánh giá chéo q2(LOO)=0,70. Phương trình được đánh giá lại trên tập hợp kiểm tra, kết quả .