Kết quả nghiên cứu các thông số địa hóa của nước tự nhiên và mối liên quan với các thành tạo địa chất khu vực cho thấy, tại khu vực đầu nguồn nước, một số nguyên tố kim loại nặng tồn tại với hàm lượng cao hơn so với khu vực hạ lưu. Hệ số phân tán của các nguyên tố trong nước mặt và nước dưới đất là khác nhau. Trong nước mặt hệ số phân tán giảm dần theo thứ tự Cu-Mn-Zn-Cd-As-Pb, còn trong nước ngầm là Cu-Cd-As-Mn-Zn-Pb. | TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Số 9(75) năm 2015 _ ĐẶC ĐIỂM PHÂN BỐ VÀ DI CHUYỂN CÁC THÀNH PHẦN HÓA HỌC TRONG NƯỚC TỰ NHIÊN VÙNG CHỢ ĐỒN BẮC KẠN, VIỆT NAM NGUYỄN VĂN LUYỆN* , OLEG G. SAVICHEV** , QUÁCH ĐỨC TÍN*** , ĐỖ ĐỨC NGUYÊN* , ĐOÀN THỊ NGỌC HUYỀN* TÓM TẮT Kết quả nghiên cứu các thông số địa hóa của nước tự nhiên và mối liên quan với các thành tạo địa chất khu vực cho thấy, tại khu vực đầu nguồn nước, một số nguyên tố kim loại nặng tồn tại với hàm lượng cao hơn so với khu vực hạ lưu. Hệ số phân tán của các nguyên tố trong nước mặt và nước dưới đất là khác nhau. Trong nước mặt hệ số phân tán giảm dần theo thứ tự Cu-Mn-Zn-Cd-As-Pb, còn trong nước ngầm là Cu-Cd-As-Mn-Zn-Pb. Từ khóa: địa hóa, Chợ Đồn, quy luật phân bố, thủy địa hóa, khoáng sản chì kẽm ABSTRACT The distribution and dispersion of chemical components in natural water of Cho Don district, Bac Kan province, Vietnam Results from the study of geochemical parameters of natural water and the their relations with geological bodies in the region reveals that the density of heavy metals upstream is higher than that downstream. The distribution coefficient of heavy metal in surface water differs from that in groundwater. In surface water the distribution coefficient of heavy metals decreases in a sequence of Cu-Mn -Zn-Cd-As-Pb, while in groundwater the coefficient decreases in a sequence of Cu-Cd-As-Mn-Zn-Pb. Keywords: Geochemical, Cho Don, law of distribution, hydro-geochemical, leadzinc minerals. 1. Mở đầu Trong nước tự nhiên, sự phân bố các nguyên tố hóa học phụ thuộc vào khả năng tồn tại và di chuyển các nguyên tố. Theo Fersman [7] thì khả năng di chuyển của các nguyên tố phụ thuộc vào bản chất của nguyên tố ấy và yếu tố quyết định độ di chuyển là thế ion, còn quá trình hòa tan thì phụ thuộc vào cấu trúc của đất đá và khoáng vật tạo quặng. Nhưng cả hai quá trình hòa tan và di chuyển các nguyên
