Vào mùa mưa, khu vực Nam Bộ thường xảy ra những đợt hạn ngắn kéo dài từ 5 đến 10 ngày, đôi khi tới 15-20 ngày gây thiếu nước nghiêm trọng, làm ảnh hưởng đến sản xuất và đời sống. Đợt hạn này có tên gọi là “hạn bà chằn” hoặc là “hạn lệ”, dân gian còn gọi là “hạn bông tranh”. Khi hạn xảy ra, nó gây ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động sản xuất, gây thiếu nước vào đầu mùa mưa; tuy nhiên thời gian này không khí khô ráo sẽ là điều kiện thuận lợi cho sản xuất và du lịch. | Hoàng Thị Kiều Oanh TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐHSP TPHCM _ HẠN BÀ CHẰN – NGUYÊN NHÂN VÀ ẢNH HƯỞNG CỦA NÓ ĐẾN MỘT SỐ HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP VÀ DU LỊCH Ở VÙNG NAM BỘ VIỆT NAM HOÀNG THỊ KIỀU OANH* TÓM TẮT Vào mùa mưa, khu vực Nam Bộ thường xảy ra những đợt hạn ngắn kéo dài từ 5 đến 10 ngày, đôi khi tới 15-20 ngày gây thiếu nước nghiêm trọng, làm ảnh hưởng đến sản xuất và đời sống. Đợt hạn này có tên gọi là “hạn bà chằn” hoặc là “hạn lệ”, dân gian còn gọi là “hạn bông tranh”. Khi hạn xảy ra, nó gây ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động sản xuất, gây thiếu nước vào đầu mùa mưa; tuy nhiên thời gian này không khí khô ráo sẽ là điều kiện thuận lợi cho sản xuất và du lịch. Từ khóa: hạn bà chằn, Nam Bộ, dông, mưa rào. ABSTRACT Ba Chan drought and its causes and impacts on agricultural productions and tourism of Southern Vietnam During the rainy season in Southern Vietnam, there are approximately 5-10 sunny days, or sometimes even up to 15 to 20,, causing serious water shortages, affecting productions and residents’ life. This special drought is refered to as “Ba Chan drought” or “Le drought”, “Bong Tranh drought”. When the drought happens, it impacts negatively on productions, causing water shortages at the beginning of the rainy season; however, it also brings about dry air which is advantageous for productions and tourism activities. Keywords: Ba Chan drought, Southern Vietnam, thunderstorms, rain showers. 1. Mở đầu “Hạn bà chằn – hạn bà chằn” (còn gọi là hạn lệ, hạn bông tranh) là cách gọi dân gian của các đợt khô hạn ngắn xảy ra vào mùa mưa ở đồng bằng sông Cửu Long. [Từ điển từ ngữ Nam Bộ, Huỳnh Công Tín, Nxb Khoa học xã hội, 2007, trang 575] đã định nghĩa “Hạn bà chằn” là từ dân gian và cũng đã được chính thức dùng trong ngành khoa học khí tượng thủy văn, để chỉ sự hạn hán xảy ra trong mùa mưa, không có mưa trong nhiều ngày và cái nắng lại gay gắt hơn, nên gọi .