Văn học nửa cuối thế kỉ XIX được xem là giai đoạn văn học bản lề, chuyển tiếp giữa hai giai đoạn văn học trung đại và hiện đại Việt Nam. Trong tất cả những đóng góp của văn học giai đoạn này, phải kể đến sự chuyển biến về hệ thống đề tài. Nửa cuối thế kỉ XIX, các tác giả đã dần dịch chuyển từ những đề tài kì vĩ, rộng lớn sang mảng đề tài cụ thể, nhỏ bé, gần gũi. Những hình ảnh đời thường, dung dị ấy đi vào văn học và làm nên nét độc đáo cho Văn học trung đại Việt Nam. | Ngô Thị Kiều Oanh TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐHSP TPHCM _ SỰ CHUYỂN BIẾN VỀ ĐỀ TÀI TRONG VĂN HỌC NỬA CUỐI THẾ KỈ XIX NGÔ THỊ KIỀU OANH* TÓM TẮT Văn học nửa cuối thế kỉ XIX được xem là giai đoạn văn học bản lề, chuyển tiếp giữa hai giai đoạn văn học trung đại và hiện đại Việt Nam. Trong tất cả những đóng góp của văn học giai đoạn này, phải kể đến sự chuyển biến về hệ thống đề tài. Nửa cuối thế kỉ XIX, các tác giả đã dần dịch chuyển từ những đề tài kì vĩ, rộng lớn sang mảng đề tài cụ thể, nhỏ bé, gần gũi. Những hình ảnh đời thường, dung dị ấy đi vào văn học và làm nên nét độc đáo cho Văn học trung đại Việt Nam. Từ khóa: đề tài, văn học Việt Nam nửa cuối thế kỉ XIX. ABSTRACT The transition of themes in literature during the second half of the 19th century Literature during the second half of the 19th century is considered a marginal and transitional period between Vietnam literature in the middle age and Vietnam literature in the modern age. Among the changes in literature during this period is the transition of themes. During the second half of the 19th century, authors gradually shifted from themes of enormous scale to small and specific ones close to daily life. The daily and simple life was embedded into literature, creating an unremarkable feature of Vietnamese literature in the middle age. Keywords: themes, literature during the second half of the 19th century. 1. Đặt vấn đề Lịch sử văn học Việt Nam đã từng gắn liền với các cuộc chiến tranh chống xâm lược. Một thời gian dài chúng ta sống với niềm tự hào, với truyền thống đấu tranh bất khuất của dân tộc. Thế nên, sáng tác của các nhà văn, nhà thơ cũng thể hiện những đề tài mang tính chất kì vĩ, rộng lớn. Đề tài ấy nhằm tập trung phản ánh vận mệnh của quốc gia, cộng đồng hay ngợi ca chiến công, khí phách của những anh hùng, hào kiệt. Hiện thực cuộc sống giai đoạn nửa cuối thế kỉ XIX với bao sự đổi thay trong ý .
